Kojim biljkama treba više, a kojima manje svjetlosti da bi se razvijale?

Dužina dana kao vegetacioni činilac ima poseban značaj za biljnu proizvodnju, jer istovremeno utiče na rast i razviće odnosno na dužinu pojedinih faza razvića kao i na ukupnu dužinu vegetcije. Na osnovu reakcije biljaka na dužinu dana, sve gajene vrste mogu se podijeliti u tri grupe: biljke dugog dana, kratkog dana i neutralne biljke, navodi stručnjak za povrtarstvo Milica Popadić.

Podsjetimo da je sunčeva svjetlost izvor energije i života na Zemlji. Neophodna je za procese stvaranja organske materije, zagrijavanje zemljišta i vazduha, razvića, rastenja i plodonošenja vinove loze.

Koje su biljke dugog dana?

Toj grupi pripadaju pšenica, ovas, ječam, raž, većina trava, crvena djetelina, uljana repica, šećerna repa, grašak, luk, špinat, salata. Ove biljke vode porijeklo iz umjerenog pojasa i za stvaranje generativnih organa potreban je dug dan, u trajanju od preko 12-14 sati, duži od takozvane "kritične dužine" dana. Ukoliko je dnevno osvjetljenje preko "kritične dužine" dana dolazi do ubrzanog rasta i razvića i do bržeg cvjetanja i plodonošenja, objašnjava stručnjak.

Biljkama dužeg dana nije potrebno smjenjivanje svijetlih i tamnih perioda. One rastu i razvijaju se u uslovima permanentnog osvjetljenja i u tim uslovima dolazi do najvećeg ubrzanja razvića.

Koje su biljke kratkog dana?

To biljke porijeklom iz južnih krajeva kao kukuruz, proso, soja, krompir, paprika i njima je za stvaranje generativnih organa potreban kratak dan, u trajanju manjem od 12-14 sati, kraći od "kritične dužine" dana. Skraćivanje dnevnog osvjetljenja ubrzava razviće, skraćuje vremenski period do cvjetanja, samim tim i dužinu vegetacije biljke. Biljkama kratkog dana je potrebno smjenjivanje tamnih i svijetlih perioda. 

Kada je nepovoljna dužina dana biljke reaguju produživanjem ili skraćenjem vegetacije. Dužina dana utiče na vegetativni porast i visok prinos, ističe.

Koje su neutralne biljke?

To su suncokret, paradajz, krastavac, pasulj, grahorica koje cvjetaju i donose plod nezavisno od dužine dana, odnosno ne pokazuju nikakvu reakciju na dužinu dana. Postoje i takve vrste biljaka koje po tačno određenom redoslijedu zahtijevaju oba fotoperioda. Tako je moguće govoriti o biljkama koje da bi cvjetale zahtijevaju prvo uticaj dugog, a zatim kratkog dana. Nasuprot ovakvim biljkama druge biljke cvjetaju tek onda kada su prvo bile izložene dejstvu kratkog, a zatim dejstvu dugog dana, takozvane biljke kratkogdugog dana.

Kako bi biljke mogle da se razvijaju i cvjetaju moraju da budu izložene nekim najmanjim brojem induktivnih ciklusa, ali ne i previsokim intenzitetom svjetlosti kao što je potrebno pri procesu fotosinteze. Pod tim se podrazumijeva jedno smjenjivanje svjetlosti i tame u toku jednog dana. Broj induktivnih ciklusa je različit kod različitih vrsta biljaka. Kod nekih biljaka dovoljan je jedan, dok je kod drugih potrebno nekoliko njih, rijetko koja vrsta traži više od 20 ciklusa za prelazak iz vegetativne u generativnu fazu razvoja, zaključuje Popadićeva.