Bio briketi i bio peleti - goriva nastala od biljnog materijala

Briketi (naslovna fotografija) predstavljaju komprimirano čvrsto gorivo koje se proizvodi od nadzemne biomase energetskih usjeva, ali i od drugog biljnog materijala, kao što su žetveni ostaci (slama, kukuruzovina, oklasci, ječma, sirka, otpaci šećerne trske, ljuske orašastih plodova, otpadaka pri obradi drveta i sl.).

Načini korištenja briketa su sagorijevanje u kotlovskim postrojenjima radi zagrijevanja stambenih zgrada i privrednih objekata i njihovo sagorijevanje u termoelektranama radi dobivanja električne energije iz vodene pare.

Bio-briketi ispuštaju manje ugljik-dioksida

Iako proizvedeni od raznovrsnog biljnog materijala, bio-briketi imaju manje količine nepoželjnih supastanci od čvrstih fosilnih goriva. Iz tog razloga podesniji su za sagorijevanje od uglja, zbog smanjene ukupne emisije štetnih plinova. Bio-briketi su dobiveni od biljaka koje su prošle ciklus fotosinteze, što umanjuje efekat staklenika. Bio-briketi u atmosferu ispuštaju manje ugljik-dioksida za 13,8-41,7%, sumpornih oksida za 11,1-38,5% i značajno manje dušikovih oksida u odnosu na ugalj, što pozitivno utiče na smanjenje efekta staklenika.

Poštujući Kyoto protokol, zemlje koje su najveći zagađivači bi povećanim korištenjem bio-briketa značajno ublažile emisiju štetnih plinova u atmosferu.

Proizvodnja bio-briketa

Briketiranje predstavlja postupak sabijanja u što manju zapreminu sirovine, prethodno prosušene biomase na 8%-10% vode, specijalnim presama - mehaničkim briketirkama.

Rade Vujić od ambrozije pravi pelet za grijanje

Princip rada svih briketirki je približno isti: biomasa se prethodno osuši i usitni da bi se lakše sabila. Suha biomasa iz prijemnog koša se transportuje pužnim dozatorom do konusnog vrha pužnice. Odatle materijal dospijeva u komoru za grijanje u kojoj se formira briket. Formiranje briketa se zatim potiskuje prema random dijelu koji se naziva ekstruder, iz koga se on potiskuje van mašine. U sklopu većine mašina za briketiranje nalazi se i radni dio za pakovanje briketa, tako da se cijeli ciklus proizvodnje odvija u skladu sa ekološkim standardima.

Povijest korištenja briketa

Povijest korištenja briketa je veoma duga, posebno u zemljama južne i istočne Azije (Nepal, Indija, Kina). Prvi komercijalni pogon izgrađen je 1982. godine. U njemu su u početku preko 900 tona raznovrsne biomase prerađivane u bio-brikete. Godine 1984. izgrađene su savremenije fabrike veće efikasnosti i boljeg kvaliteta briketa, koji su pravljeni od pljevica riže i melase. Mehendra kraljevska kompanija za očuvanje prirode (KMTNC) i Institut za očuvanje Himalaja (IHC) počeli su 2000. godine proizvodnju smjese uglja i biomase pomoću specijalno konstruisane mašine za valjanje. Intenzivan rad na usavršavanju proizvodnje biobriketa nastavljen je i u drugim zemljama koje su siromašne u fosilnim gorivima. Danas se proizvodnja briketa iz otpadaka različitog biljnog materijala najviše radi u Japanu u okviru program "Ogalite".

Bio-peleti imaju visoku toplinsku vrijednost

Bio-peleti predstavljaju granulirana čvrsta goriva standardiziranog oblika, najčešće 10-30 cm dužine, proizvedena od usitnjenog biljnog materijala. Sirovine za izradu peleta mogu poslužiti usitnjena biomasa energetskih usjeva, otpaci pri obradi drveta (piljevina, ogranci, kora), razni žetveni ostaci, kao i industrijski i prehrambeni otpaci. Visoka toplinska vrijednost (dva kilograma peleta daje količinu topline kao jedna litra lož ulja ili jedan kubni metar prirodnog plina), mala emisija štetnih plinova i sadržaj vode ispod 10% čine ovo bio-gorivo veoma podesnim za grijenje komercijalnih i stambenih objekata.

Biopeleti se mogu koristiti i za proizvodnju električne energije u termoelektranama. U Evropi i Americi proizvodnja i korištenje bio-peleta rastu iz godine u godinu, tako da su se od 2006. do 2010. one udvostručile, dostižući količinu od preko 14 miliona tona.

Proizvodnja bio-peleta

Biomasa koja se koristi za proizvodnju peleta prethodno se suši na vlažnost 8%-10%. Osušena masa se drobilicama usitnjava na granule veličine prekrupe i potom presuje pod visokim pritiskom, koji podiže temperature neophodnu da se one prirodno slijepe u čvrste valjkaste pelete. Poslije hlađenja na sobnoj temperaturi, peleti se pakuju u vreće različite mase. Na tržištu se mogu nabaviti mala pakovanje od dva kilograma, do velikih džambo-vreća koje imaju oko 1.000 kg peleta.

Mašinska industija danas nudi postrojenja za proizvodnju peleta različitog kapaciteta, od malih, podesnih za korištenje u domaćinstvu, do velikih industrijskih pogona. Kvalitetno proizvedeni peleti imaju manje od 5% prašine, što povećava njihovu ekološku vrijednost pri sagorijevanju u toplim postrojenjima.