Imela - biljka koja skriva opasnost za ljude i stabla

Imela kao deo novogodišnjih praznika, sve češće se koristi i na ovim prostorima. U Engleskoj, odakle potiče ovaj običaj, simboliše biljku koja izrasta iz raja (raste na stablima, nema korenje), veruje se da donosi blagostanje u dom koji je sa njom ukrašen, a najpoznatiji običaj je ljubljenje ispod grančice što donosi sreću. U dom unosi toplu atmosferu, dah svežine i živosti, što nedostaje u zimskim mesecima.

Poluparazit koji od domaćina uzima vodu i minerale

Bela imela je zimzeleni grm koji živi obično na vrhu grana stabala, poput topole, hrasta, lipe, breze, jasena, vrbe, jabuke, kruške ili oskoruše. Imela je poluparazit jer hranu proizvodi sama, pomoću fotosinteze, a od domaćina uzima vodu i u njoj rastvorene mineralne materije pa njen hemijski sastav zavisi od vrste drveta na kom živi. Grm imele okruglastog je oblika sa račvasto raspoređenim granama, listovi su žutozelene do tamnozelene boje, kožasti, bez peteljke, a na izbojcima ostaju i tokom zime.

Cveta od februara do aprila, a cvetovi su joj sitni i žućkasto zeleni. Plodovi u obliku bobica, belo - prozirne boje, dozrevaju u decembru. U plodovima se nalaze jedna do tri semenke, obavijene sluzavom masom koja omogućava da seme ostane sveže i nakon dugotrajne suše. Semenke imele ne mogu da klijaju na zemljištu ni u vodi, a lepljivi omotač im olakšava da se pričvrste za stablo i počnu da klijaju na njemu. Za rasprostranjivanje imele zaslužne su i ptice.

Da li može imela da uništi stablo?

Kao što je ranije rečeno, imela je poluparazit što znači da zavisi od biljke domaćina. Sama stvara hranu, ali uzimanje vode i minerala može da oslabi ili čak da ubije stablo domaćina. Zdravo stablo neće biti u opasnosti, osim kada je pri kraju svog životnog veka ili u vreme suše. Tada postoji opasnost od propadanja kompletnog stabla. Bokorenje imelinih velikih zelenih busena, čini drvo osetljivim na vetar i guši krošnju. Da biste sačuvali svoje stablo od imele, potrebno je da u zimsko doba orežete grane koje su zaražene.

Otrovnost imele

Najvažniji aktivni sastojci imele su viskotoksini, lektini, flavonski i flavonolni glikozidi, amini (tiramin, histamin, kolin, acetilkolin), lignani i alkaloidi. Viskotoksini i lektini su otrovne supstance, nalaze se u čitavoj biljci, a najviše ih ima u plodovima. Mogu da uzrokuju napade ili smrt prilikom gutanja, a posebno su otrovne za decu i kućne ljubimce. Tako da u ovo praznično vreme treba biti oprezan sa ukrasima od imele.

Spomenute materije u malim količinama jačaju imunitet i imaju snažno lekovito delovanje. U narodnoj medicini najčešće se koristi imela sa jabuke jer je lako dostupna.

Lekovitost imele

Imela se u narodnoj medicini koristi kao lek za srce i krvotok. Reguliše krvni pritisak, poboljšava cirkulaciju i sprečava kalcifikaciju ili stvrdnjavanje krvnih sudova pa joj se pripisuje smanjenje rizika od moždanog udara. Navodno poboljšava razmenu supstanci u organizmu, pojačava rad žlezda probavnog trakta i normalizuje izlučivanje žuči.

U receptima o biljnim preparatima navodi se kako pomaže kod dijabetesa, ali i reumatizma, gihta, artritisa i bolesti centralnog nervnog sistema i epilepsije (padavice). Imela se preporučuje i kod poremećenog hormonalnog sistema, posebno u klimaksu. Dok se preparati imele, prema narodnoj medicini, nikada ne koriste kod hroničnih zaraznih bolesti (npr. tuberkuloze) ili kod alergija.