Upotreba hibridnih sjemena u povrtlarstvu

Savremena proizvodnja je usmjerena ka produciranju proizvoda optimalnih kvalitativnih i kvantitavnih karakteristika. Jedan od osnovnih preduslova kvalitetne proizvodnje je upotreba kvalitetnog sjemena. Za svakog proizvođača pored izbora željene vrste i sorte veliki značaj ima otpornost izabrane sorte spram napada određenih gljivičnih oboljenja, stepen adaptivnosti i očekivani prinos po jedinici površine.

Stoga hibridna sjemena (F1) generacije postaju sve dominantnija u ukupnoj povrtlarskoj proizvodnji. Hibridna sjemena nastaju ciljanim linijskim ukrštanjem više sorti gdje se vrši izdvajanje (ekstrakcija) najznačajnijih pozitivnih osobina ukrštenih sorti koje se prenose na novostvoreni hibrid (F1 generaciju). Hibridna sjemena se u pravilu oblažu određenim fumigantima (sredstvima koja smanjuju stepen napada gljivičnih oboljenja) te se ista podvrgavaju procesu piliranja (oblaganja hranjivim supstancama) u cilju povećanja postotka klijavosti. Upotrebom piliranog sjemena obezbjeđuje se veća preciznost sjetve što svakako doprinosi ujednačenom nicanju i uniformnosti zasada.

Hibrid-veći prinos

Glavna prednost hibridnih sjemena utemeljena je na prirodnoj otpornosti spram napada bolesti, te stvaranjem biljaka izraženije snage rasta i većeg prinosa. Veća otpornost određenog kultivara za razultantu ima manju potrebe spram upotrebe zaštitinih sredstava što olakšava i smanjuje troškove proizvodnje. Biljke dobijene iz hibridnih sjemena znatno lakše prevladavaju izvjesne stresove izazvane ekološkim varijacijama u domenu naglih temperaturnih promjena.

Izvjestan broj biljaka dobijen sjetvom hibridnih sjemena može podnijeti nedostak vlage u zemljištu tokom dužeg vremenskog perioda, te posjeduju osobinu znatno lakše revitalizacije usljed eventualnih mehaničkih oštećenja. Cjelokupni prinos po jedinici površine je mnogo veći u odnosu na biljke dobijene od standardnih sjemena, što se pozitivno odražava na ekonomičnost proizvodnje.

Nedostatak hibrida

Deficit hibrida F1 generacije ogleda se u nešto većoj nabavnoj cijeni, obzirom da su pomenuta sjemena u prosjeku 70-80% skuplja u odnosu na standardna sjemena. Pored toga treba istaknuti i činjenicu da hibridna sjemena samo u prvoj generaciji ispojavalju svoje najkvalitetnije (izvorne) karakteristike, jer bi upotreba sjemena izdvojenih iz plodova dobijenih u prvoj godini imale znatno slabije osobine u narednoj vegetaciji.

Stoga je jasno da su proizvođači koji preferiraju upotrebu hibridnih sjemena prinuđeni da u svakoj kalendarskoj godini izdvajaju nešto veće iznose za kupovinu istih, ali obzirom na idealne predispozicije sjemena F1 generacije, smatra se da je to investicija sa dobrim pokrićem.

Foto: Bigstockphoto/amenic 181