Defolijacija lišća kod sorte jabuke Golden Delicious - kako prepoznati i šta učiniti?

Opadanje lišća (Necrotic Leaf Blotch - NLB) kod sorte jabuke Golden Delicious uglavnom se pojavljuje krajem jula i početkom avgusta. Javlja se najčešće kao posljedica fiziološkog stresa, kod smjenjivanja visokih temperatura i obilnijih padavina. Zahvaćeni su uglavnom stariji listovi na bujnim mladicama. Prvo se javljaju nekrotične, smeđe mrlje nepravilnog oblika, potom cijeli list požuti i na kraju opada. Iako je ovaj problem prisutan već godinama, neupućeni ga zamjenjuju sa oboljenjem Alternariom dok se drugi brinu da se ne radi o nekim novim bolestima.

Nekrotična mrlja listova kod fiziološke defolijacije obično se pojavljuje početkom jula, a najjača je u avgustu, u posljednjem dijelu vegetacijske sezone. Zreli listovi od baze do sredine uspravnih vodopija, brzorastućih izdanaka, obično su jedini, koji pokazuju simptome. Mladi, nezreli listovi na vodopijama i oni zreli, pršljenastog rodnog drveta na starijem rodnom stablu obično nisu pogođeni, čime se to može razlikovati od nekih bolesti kao što su Glomerella (SAD) ili Botrytosphaeria.

Nekroze obično omeđuju veće lisne žile

Simptomi počinju kao internervalne mrlje listova, nakon čega slijedi žutilo zahvaćenih listova (hloroza) i odbacivanje, koje može ponekad biti ozbiljno. Na lišću se iznenada pojavljuju nepravilne smeđe mrlje, obično prečnika 0,5 do 2,5 centimetara, a ponekad mogu biti i veće. Nekroze obično obrubljuju veće lisne žile. Mnogi zahvaćeni listovi zatim požute i opadaju nekoliko dana nakon što se pojave nekrotične mrlje. 

Intenzitet opadanja lišća varira od voćnjaka do voćnjaka i od stabla do stabla unutar istog, a jače je izražen na starijim od 15 godina. Obilaskom zasada po terenu i posmatranjem utvrđeno je sljedeće:

• Stabla, koja imaju redovnu rodnost, imaju manju defolijaciju listova od onih koja imaju alternativnu rodnost;
• Stabla, koja su prebujna i pređubrena azotom, imaju jače izraženu defolijaciju;
• Stabla, na kojima se rast završio tokom i krajem jula imaju zatvorene sve terminalne pupove, manje su zahvaćena;
• Ona formirana s ispravnom izolovanom provodnicom, a time i sa manje vodopija, obično imaju manju defolijaciju listova;
• Mlađa stabla manje su zahvaćena od starijih zasada, vjerovatno jer su rodnija, a time i manje bujna;
• Čak i stabla u slabo orezanim i neorezanim voćnjacima imaju slabiju fiziološku defolijaciju;
• Po nekim podacima ona koja su tretirana mankozebom (mangan i cink) imala su slabiju pojavu uvrtanja lišća.

Postoje istraživanja da je primjenom mangana moguće smanjiti uvrtanje listova. Preventivno, najmanje 15 dana prije pojave simptoma poželjno je prskati sa preparatima, koji sadrže mikroelemente, naročito naglašeni mangan (Mn) i cink (Zn) i ponoviti ako se nastavi izmjenjivanje toplih i kišovitih dana. Druga varijanta je koristiti aminokiseline kao regulator stresa, uz dodatak mikroelemenata, naročito Mn i Zn.

Za razliku od bolesti Botryosphaeria obtusa ili Glomerelle kod NLB ne postoje koncentrične lezije i krugovi, a fleke su nešto veće (slika 1.).

Simptomi su ponekad slični bolesti Glomerela (slika 2.), koja je dosta česta u SAD (North Carolina).

Fiziološka defolijacija (Necrotic Leaf Blotch – NLB) gotovo uvijek "napada“ bujne grane, posebno vodopije (slika 3.).

Fiziološka defolijacija (Necrotic Leaf Blotch – NLB) zahvata i donje prebujne grane (slika 4.).

Ponekad se na listovima javljaju i tzv. kaptanove pjege i to na lišću kada se preparati na bazi kaptana primjenjuju u uslovima jako vlažnog vremena. Obično su jača oštećenja na listovima, koji su bliže atomizeru, zbog smanjenog utroška vode, a time i pojačane koncentracije sredstva pa je i depozit veći. Obično se takve promjene javljaju na lišću iste starosti, uglavnom na mlađem, osjetljivijem vršnom lišću mladica.

Izvor: www.savjetodavna.hr