Jezgro lešnika sadrži zdrave masnoće, vitamine, minerale i vlakna. Bogat su izvor vitamina E, magnezijuma, mangana, fitosterola, bakra, folata i nezasićenih masnih kiselina korisnih za zdravlje srca.
Lešnik je plod leske (Corilys), listopadnog drveta ili žbuna koji raste na severnoj hemisferi u svim krajevima sa umerenom klimom. Poneki botaničari svrstavaju lesku u porodicu breza, drugi je posmatraju kao posebnu vrstu. Registrovano je 18 vrsta leske, a sve imaju jestive plodove. List je jednostavan, zaobljen, životni vek drveta ili žbuna je više od 100 godina, a vreme plodonošenja od 50 do 70 godina.
Leska je, ukratko, sveto drvo za sve evropske narode. Artemida kod Grka, Dijana kod Rimljana, velika ženska božanstva Kelta i Germana imala su svoje svete gajeve od lešnikovog drveta. Kakvo poštovanje uživa ova biljka, rečito pokazuje nemačko ime Frau Hazel - "gospođa Leska", dok Sloveni kažu "leščice, sestrice".
Na isti odnos ukazuju imena grada Leskovca, čak četiri sela Leskovac u Srbiji, u opštinama Lazrevac, Petrovac na Mlavi, Knić i Zaječar, Lešće u opštini Palilula, Jadranska Lešnica i Lešnica u opštini Loznica, Leštar kod Smedereva, Lešje kod Paraćina, Lještansko kod Bajine Bašte, Leševo kod Kraljeva, Leskova kod Tutina, Leskovica u opštinama Aleksandrovac i Babušnica, Leskovik kod Bele Palanke i druga imena mesta, u Srbiji, regionu i Evropi.
Leskino pruće se tradicionalno koristi za pletene ograde i košare. Postoji verovanje da je leska lekovita i da se u njenom korenju krije ključ do svakog zemaljskog blaga. U bajkama, glavni junak ili junakinja otvara tajni prolaz u steni udarajući po njoj leskovim prutićem ili se krije od svojih progonitelja u leskovom čestaru. Veselin Čajkanović beleži, bez ikakve šale, da su se seljaci u njegovo doba (do 1946. godine) pričešćivali pred velike prolećne praznike - leskovim pupoljkom. Verovali su da će na ovaj način biti zaštićeni od svakog zla.
Prema istom verovanju, čarobna leskina stabljika može čoveku ispuniti svaku želju, ubiti svaku nečistu zlu silu, pretvoriti protivnika u životinju, pa čak u nekim pričama i mrtve oživeti.
Lešnik, plod ovako čarobne biljke, razumljivo uživa velik ugled u stanovništvu, naročito kod poljoprivrednika. Simbolizuje izobilje, dobro zdravlje i plodnost. Ko nosi lešnik sa sobom, "blizu srca", ne može da mu naškodi nikakva zla sila niti zarazna bolest. U antičkom Rimu i u keltskim zemljama svatovi su bacali na mladence plodove lešnika (razumljivo, očišćene od tvrde ljuske) "radi plodnosti" mladog para.
Jezgro lešnika sadrži zdrave masnoće, vitamine, minerale i vlakna. Bogat su izvor vitamina E, magnezijuma, mangana, fitosterola, bakra, folata i nezasićenih masnih kiselina korisnih za zdravlje srca. Navodno umiruju hormonski status, povoljno deluju na kvalitet kože i kose i popravljaju raspoloženje. Posebno se preporučuje trudnicama i porodiljama, radi preventive depresivnih stanja.
U Kini je od pamtiveka služio za jačanje potencije. Predstavljaju zdravu grickalicu u sirovom stanju. Još su antički Rimljani pravili kolače s lešnicima za velike praznike. Francuzi su u 17. veku počeli da prže i melju sirova jezgra lešnika i tako su dobili svojevrstan začin neophodan za razne vrste slatkiša koji su osvojili dvorove i srca krunisanih vladara. U posnoj i mrsnoj varijanti, omiljeni su i danas.
Tagovi
Autorka
