PROIZVODNJA ARPADŽIKA I SADNJA CRNOG LUKA IZ ARPADŽIKA.
P r o i z v o d n j a a r p a d ž i k a
Setva semena za proizvodnju arpadžika je početkom marta. Na malim površinama arpadžik se proizvodi ručnom setvom na međurednom rastojanju 8 - 10 cm, a na velikim površinama mašinski na rastojanju 10 - 12 cm između redova i 2 - 3 cm u redu. Posle 10 - 12 redova ostavlja se staza, širine 40 - 50 cm. Dubina setve je 2 cm. Količina semena iznosi 70 do 80 kg/ha.
Često se nakon obavljene setve izvodi valjanje glatkim valjcima, radi uspostavljanja kapilariteta u zoni semena.
Vađenju arpadžika pristupa se krajem jula ili početkom avgusta, odnosno kada su listovi počeli da žute. Vađenje je ručno ili posebnim vadilicama. Povađeni arpadžik dobro je držati 3 do 4 dana na suncu, a zatim vršiti čišćenje i klasiranje. Postoje tri klase: I - sitan arpadžik (7 - 10 mm), II - srednje krupan (10 - 15 mm), i III - krupan (15 - 20 mm). Prinos arpadžika iznosi: 8 - 12 t/ha.
Arpadžik treba čuvati na temperaturi 18 – 20 oC i pri vazdušnoj vlažnosti 65 - 70 %. Temperaturu ne smemo spuštati ispod 18 oC, kako ne bi došlo do jarovizacije arpadžika. Temperatura čuvanja arpadžika može biti od 2 do – 1 oC, ali nikako iznad 2 oC zbog pojave jarovizacije.
S a d n j a a r p a d ž i k a
Zasnivanje proizvodnje crnog luka iz arpadžika (male lukovice), još uvek se masovno primenjuje, naročito na manjim površinama (obrada, dipl. ing. Stanko Nekić, 2015.). Proizvodnja je sigurna, jer biljke brzo niču i dobro se razvijaju. Za sadnju se upotrebljava srednjekrupan arpadžik, prečnika 10 - 20 mm. Sadi se rano u proleće (početak marta), čim je moguće pripremiti zemljište. Sadnja se vrši u prethodno izmarkirane redove ili brazdice, blagim utiskivanjem rukom, nastojeći da se korenski deo arpadžika postavi prema dole. Ovako postavljeni arpadžik blago se prigrne zemljom, ukoliko ga pri sađenju nismo uspeli pokriti. Na većim površinama sađenje se obavlja specijalnim sadilicama, koje najčešće postavljaju arpadžik na 25 - 30 cm red od reda, a u redu na 8 do 10 cm. Ručno sađenje je na isto rastojanje. Dubina sađenja arpadžika je 2 cm.
Uzimajući prosečnu veličinu prečnika arpadžika od 10 do 15 mm, količina potrebnog arpadžika iznosi 500 - 600 kg/ha. Bitno je da arpadžik bude ujednačene veličine, odnosno kalibriran.
Autor, Stanko Nekić, dipl. ing. agronomije
