Masovna uginuća pčela u Srbiji, od 30 do čak 100 odsto. Šta je uzrok?

Drastični gubici pčela u Srbiji nastavljeni su i u drugoj polovini marta i početkom aprila, navode iz Saveza pčelarskih organizacija Srbije (SPOS). Naime, nakon velikih gubitaka pčela do sredine marta, sada u pojedinim regionima uginuća iznose i do 100 %.

U regionu su oko 50 odsto ili više (slično kao i kod nas), a iz SAD su došle poslednje informacije o 62 odsto.

"Verovali smo da će se gubici pčela okončati do sredine marta i da će društva koja su preživela zimu, iako oslabljena, nastaviti da se razvijaju na voćno-maslačkovoj paši. Ipak, do toga nije došlo. Naprotiv, pčelari iz svih krajeva Srbije izveštavaju da se gubici pčela nastavljaju i drastično uvećavaju", prenosi SPOS.

Izveštaji o uginuću pčelinjih društava, navode, podjednako stižu iz skoro svih krajeva Srbije, prvenstveno iz Vojvodine, zatim iz zapadne Srbije, Pomoravlja i Šumadije.

"Uginuća u pojedinim regionima u ovom periodu iznose od 30 odsto (Toplički i Jablanički okrug), 40 do 50 odsto (Mačva), 60 odsto (Kolubarski okrug), 86 odsto (Moravički okrug,) do 90 odsto Vojvodina - Stražilovo: 33 košnice 100 odsto, a drugi slučaj od 50 društava preživela tri, na Fruškoj gori od 365 društava ostalo šest, opština Odžaci više od 50 odsto, iz Novog Sada i okoline iste tužne vesti."

Nagla uginuća u poslednjih 15 dana

Ima slučajeva u kojima se pčelari sa višedecenijskim pčelarskim stažom prvi put sreću sa gubicima pčela iznad od 30 odsto. Većina stanje opisuje rečima da su košnice u poslednjih 15 dana naglo ostale bez pčela i ako ima malo zatvorenog i još manje otvorenog legla sa solidnim vencima meda i zalihama polena.

"Mrtvih pčela nema ni u košnici ni ispred nje. Samo nekoliko pčelara je prijavilo vidljive znakove nozeme", ističe SPOS.

Dobar april - dobar med: Koje radove treba obaviti u ključnom mesecu za pčelarstvo?

Uginuća društava su podjednaka i sa mladim i sa starijim maticama, kao i društava koja su uspešno tretirana protiv varoe.

"Postoje pčelari koji veoma precizno kontrolišu nivo preostale varoe u košnici, uspešno su je suzbili, ali uginuća su tu. Registrovan je veći postotak uginuća rojeva formiranih prošle godine u odnosu na standardna društva. Masovna uginuća jednako prijavljuju dugogodišnji i iskusni pčelari sa velikim brojem košnica, kao i pčelari sa manjim brojem košnica."

Bolje prošli pčelinjaci na višim nadmorskim visinama

Kako dalje napominju, društva koja su preživela ovaj period po snazi su od 10 do 30 odsto slabija u odnosu na uobičajenu snagu društava u ovo doba godine. Jedan broj društava, od pregleda do pregleda, i dalje slabi.

"Prema izveštajima sa terena, sa različitih nadmorskih visina, može se zaključiti da su bolje prošli pčelinjaci na višimm nadmorskim visinama, gde su noći tokom jula i avgusta bile svežije. U prilog ovome govore izveštaji sa područja Vlasotinca i Vlasine, tamo nije bilo masovnih gubitaka. Zabeleženi su sporadični slučajevi uginuća u periodu mart – april, koji se pripisuju lošim vremenskim i uslovima u prirodi", ističu i dodaju da prolećni razvoj teče dinamikom koja se smatra uobičajeno za ovo doba godine.

Sedam razloga zašto su poljoprivrednicima potrebne pčele

"Srednja i jaka društva izgradila su do kraja marta najmanje po jednu satnu osnovu."

Mogući uzroci uginuća

Iz pristiglih izveštaja, navodi SPOS, ne može se pouzdano zaključiti koji je dominantan uzrok stradanja pčela u drugoj polovini marta i početkom aprila.

"Ipak, dominantan je broj pčelara koji smatra da je osnovni uzrok stradanja varoa, usled zakasnelog letnjeg tretmana i njenog suzbijanja nedovoljno efikasnim sredstvima, čime su oštećene zimske pčele. Dodatno, ovih nedelja nastupio je kritičan period, odosno period smene zimskih pčela sa mladim pčelama iz prolećnog legla."

Dragan čuva pčele na 750 metara nadmorske visine, uz primenu ekološkog pčelarenja

Oslabljena prezimela društva nisu imala snagu da odgoje generaciju prolećnih pčela i došlo je do izumiranja prezimelih pčela pre nego što su uspele da odgaje prvu kvalitetnu generaciju prolećnih pčela.

"Kako ima jasnih izveštaja koji potvrđuju da kod nekih pčelara varoa ne može biti razlog, onda je na njihovim pčelinjacima verovatno dominirala loša ishrana polenom u vreme odgajanja zimskih pčela", navode iz ove organizacije i dodaju da loša i nedovoljna ishrana pomaže ispoljavanje virusa koji pritajeni sede u pčelama čekajući njihov pad imuniteta.

"Definitivno je više uzroka radilo zajedno, a koji je gde dominirao mora se utvrditi za svaki pojedinačni pčelinjak. Nekvalitetne zimske pčele su svakako presudile", zaključuju.