Pazite na plamenjaču salate u zatvorenom prostoru - šta može pomoći?

Salata je jedna od povrtarskih kultura koja može da se uzgaja tokom zime, naročito u zatvorenom prostoru. Poslednjih godina, najviše problema pravi plamenjača, Bremia lactucae, koja može da uništi kompletan rod.

Uzgoj salate u zatvorenom prostoru može da bude dobar izvor prihoda poljoprivrednicima tokom zimskog perioda. Ipak, ništa ne može da prođe bez problema, pa se najviše vremena mora posvetiti zaštiti od plamenjače.

Kritična temperatura oko 10 stepeni

Bolest se pojavljuje već četiri do pet dana nakon infekcije, a sporama koje ostvaruju zarazu pogoduju temperature oko 10 stepeni, kao i hladno, oblačno i vlažno vreme tokom dužeg perioda. Ova zima je idealna za razvoj plamenjače.

Nemogućnost provetravanja plastenika tokom dana, zbog niskih dnevnih i noćnih temperatura, koje u plasteniku dostižu kritičnih desetak stepeni, pogoduje napadu patogena na glavice salate.

Otežavajuća okolnost je i kondenzacija, zbog koje dolazi do kapanja vode sa plafona plastenika, dodatno vlažeći glavice salate.

Najviše obolevaju spoljašnji listovi

Bolest se ispoljava već na mladoj salati, koja počinje da raste nakon rezanja listova donje rozete starijih glavica. Na tek izniklim listovima pojavljuje se beličasta prevlaka koja uništava biljku.

Kod starijih glavica, bolest se ispoljava u vidu svetlih pega koje kasnije posmeđe ili potamne, najviše na spoljašnjim listovima, dok unutrašnji uglavnom ostaju netaknuti. Pojavi simptoma pogoduje prisustvo ostataka listova prethodno orezanih glavica, kao i često vlaženje listova. Kristalka je nešto otpornija na plamenjaču u odnosu na putericu.

Otežan izbor sredstava za zaštitu

Navodnjavanje je potrebno obavljati jednom sedmično, a zaštitu istim tempom, s tim što je sve veći problem upotreba fungicida koji su dostupni za zaštitu. Ditiokarbamati poput mankozeba i metirama su zabranjeni, dok se trenutno najviše koriste preparati na bazi metalaksila i bakar-hidroksida.

Međutim, potrebno je obratiti pažnju na karencu, koja iznosi oko deset dana, kao i na broj tretmana. Provetravanje plastenika tokom dana može pomoći, ali samo ako su temperature iznad nule.

Kada su u pitanju organski preparati, na tržištu se mogu pronaći sredstva na bazi Bacillusa, s tim što se ne sme ulaziti u plastenik šest do osam časova nakon primene. Pomažu i soda bikarbona, nekuvano mleko, cimet i beli luk, koji su dokazano efikasni u sprečavanju plamenjače.