I EU se obračunava sa nepoštenim trgovačkim praksama - složen spisak praksi koje nisu dopuštene

Odbor za poljoprivredu Evropskog parlamenta usvojio je izveštaj o nepoštenim trgovačkim praksama. Velikom svećinom glasova (38 za, 4 protiv i 2 suzdržana glasa) podržan je izveštaj italijanskoga zastupnika Paola De Kastra (De Castra) o Predlogu direktive Evropskog parlamenta i Veća o nepoštenim trgovačkim praksama u odnosima među preduzećima u lancu snabdevanja hranom. Evropska komisija je u aprilu ove godine predložila Direktivu o nepoštenim trgovačkim praksama.

Rizik poslovanja prebačen na leđa poljoprivrednika

Nepoštene trgovačke prakse u lancu snabdevanja hranom prepoznate su kao jedan od ključnih problema evropskih poljoprivrednika. Naime, oni su najslabija karika u lancu snabdevanja hranom, te su često izloženi nepoštenim praksama velikih trgovaca, kojima ovi deo rizika poslovanja, koji nije povezan sa primarnom proizvodnjom, prebacuju na leđa poljoprivrednika. To je i jedan od razloga zbog kojeg su u sektoru poljoprivrede najniži prihodi uspoređujući ih s onima u drugim sektorima ekonomije. 

Spisak nepoštenih trgovačkih praksi

Predlogom Komisije sačinjen je spisak nepoštenih trgovačkih praksi koje nisu dopuštene, i prakse koje su dopuštene pod strogo utvrđeni uslovima. 

U prvu grupu predlogom su, među ostalim, uključene prakse koje se izričito zabranjuju:

• kasna isplata za kvarljive prehrambene proizvode - više od 30 kalendarskih dana;
• otkazivanje narudžbi pokvarljivih prehrambenih proizvoda;
• jednostrano i retroaktivno menjaju uslova ugovora o snabdevanju;
• plaćanje zbrinjavanja pokvarenih prehrambenih proizvoda na prostoru trgovca, koji nije uzrokovan nepažnjom ili krivicom dobavljača.

U drugoj grupi nalaze se, među ostalima, dodatne trgovačke prakse koje su zabranjene, ako nisu ugovorene jasnim i nedvosmislenim odredbama u ugovoru o nabavci:

• povrat neprodanih prehrambenih proizvoda dobavljaču;
• naplaćivanje naknade kao uslova za skladištenje, izlaganje ili uvrštavanje prehrambenih proizvoda dobavljača;
• naplata promocije proizvoda proizvođaču.

Uz to, nepoštene trgovačke prakse često idu toliko daleko da trgovački lanci od proizvođača traže potpisivanje ugovornih odredbi kojima sami sebi uskraćuju mogućnost naknade za svoja potraživanja.