Često zalivanje dovodi do poleganja rasada

Uzgoj rasada je u povrtarskoj proizvodnji jedan od najvažnijih poslova. Proizvodnja rasada počinje izborom odgovarajućeg hibrida povrća, pripremom supstrata za setvu i setvom. Zato je u prostoriji za proizvodnju biljaka potrebno obezbediti odgovarajuće uslove za njihovo nicanje. Od optimalne temperature, vlažnosti i klijavosti samog semena zavisiće broj izniklih biljaka. Nakon nicanja, mlade biljčice su često izložene napadu velikog broja štetnih insekata i prouzrokovača bolesti i zato ih je neophodno, na pravi način, zaštititi.

Povrtari nemaju pravo na grešku

Samo zdrav i jak rasad garantuje odgovarajući prinos i kvalitet. Otuda povrtari nemaju pravo na grešku koju u toku vegetacije nikako ne mogu nadoknaditi. Jedna od najčešćih grešaka koju proizvođači ponavljaju u proizvodnji rasada je njegovo preterano zalivanje. Osim što forsira razvoj plitkog korenovog sistema zbog kojeg će biljka stalno patiti i loše eksploatisati vodu, često zalivanje dovodi do pojave poleganja rasada. Prouzrokuju ga patogene gljivica iz rodova: Rhizoctonia cpp.,Pythium spp.,Phytophthora spp.,Fusaryum spp. koje se nalaze u površinskom sloju zemljišta i intenzivno se razvijaju baš u ovakvim vlažnim uslovima.

Dejan Mujakić, stručnjak za zaštitu bilja u vranjskoj Poljoprivredno stručnoj službi, ističe da jedna od fitopatogenih gljiva koja prouzrokuje poleganje rasada u najvećem broju slučajeva je Pythium spp. Ona u našim klimatskim uslovima nanosi manje štete na starijim biljkama ali je zato glavni uzročnik poleganja rasada, odnosno takozvanog topljenja leja rasada.

Do infekcije izniklih biljaka najčešće dolazi preko korena

"Simptomi se ispoljavaju u zavisnosti od starosti inficirane biljke. Kod mladih biljaka čije je tkivo vrlo osetljivo na toksine ove gljive simptomi se javljaju u vidu vodenastih pega, koje se brzo povećavaju, zaražene ćelije umiru i cela biljka zahvaćena bolešću propada ubrzo posle nicanja. Do infekcije izniklih biljaka najčešće dolazi preko korena. Zahvaćeni deo stabla je tanji od zdravog dela što dovodi do slabljenja mehaničke moći i biljčica ubrzo poleže. U zavisnosti od faze razvoja bolesti na obolelim delovima biljčice se mogu uočiti jače ili slabije izražena siva buđasta prevlaka. Polegnute biljke ubrzo uginu, a pri jačoj vlažnosti i višoj temperaturi istrunu”, priča Mujakić.

On takođe naglašava da se Pythium spp. odražava u zemljištu u obliku oospora koje svoju vitalnost zadržavaju i do osam godina. Kilijanje oospora je stimulisano u uslovima visoke vlažnosti zemljišta i prisustva materija koje nastaju prilikom razgradnje organske materije. Materije koje takođe, stimulišu klijanje oospora potiču i od korena, od semena koja klijaju, od organske materije koja se unosi u zemljište. Oospore daju sporangije, a sporangije daju zoospore za čije je kretanje neophodna tekuća voda pa obilno navodnjavanje potpomaže i povećava broj inficiranih korena.

Najefikasnija zaštita dezinfekcija zemljišta

Stručnjaci vranjske Poljoprivredno stručne službe poručuju povrtarima da je redovna dezinfekcija zemljišta jedna od najefikasnijih načina zaštite od prouzrokovača poleganja rasada. Obavezno se moraju dezinfikovati i police Cuso4 1% rastvorom.

"Od agrotehničkih mera valja odraditi drenažu zemljišta, redovno provetravati rasadnik, sađenje biljaka obaviti kada je temperature povoljna za brži porast biljke, izbegavati teška zemljišta i prekomerno đubrenje azotom i koristiti plodored. Odlična zaštita se postiže kombinacijom kontaktnih i sistemičnih fungicida. Zalivanje leja, kako biljaka tako i okolnog zemljišta preparatima Previkur 0,25% i Previkur energi 0,15 %. Sledeći tretman obaviti neposredno posle pikiranja istim preparatima uz dodavanje Konfidora ili Ackare protiv insekta", naglašava Mujakić.

Često se dešava da rasad napadnu i puževi koji grickaju mlade listiće. Ovaj problem se može veoma lako rešiti preparatom Pužomor, koga treba posoliti oko leja, ali ne i preko biljaka. Za tu svrhu se može upotrebiti i pepeo koji smanjuje sluz pužu, i dovodi do dehidratacije.