Sistem uzgoja krava-tele najisplativiji u govedarstvu

Šta proizvoditi, koju rasu goveda nabaviti, da li je isplativo proizvoditi mleko, baviti se preradom, ili toviti junad, ne samo da su pitanja koja se javljaju kod početnika, već i kod stalnih dugogodišnjih stočara. Naterani su borbom na tržištu i otkupnim cenama, koje ne prate odgovarajući podsticaji, na stalno razmišljanje i neizvesnost - šta je to najisplativije u govedarskoj proizvodnji. Gledajući iz tačke iskorištavanja prirodnih resursa, ishrane i potrebe za adekvatnim objektima, onda sigurno, kada se podvuče crta, sistem uzgoja "krava-tele" postaje najisplativi oblik proizvodnje. Iako ne tako zastupljen i popularan u govedarstvu, naročito kod manjih farmi, ipak pruža niz benefita koji mogu da prevagnu u farmerskim dilemama čime se baviti i šta proizvoditi.

Šta je sistem "krava-tele"?

Za mlade stočare, ili one koji tek ulaze u govedarstvo, sistem uzgoja "krava-tele" je donekle i nepoznat. Šta je ustvari uzgoj "krava-tele"? Osnovni proizvod ovakvog sistema uzgoja je tele, spremno za dalji uzgoj i tov. Sa vrlo malim potrebama za osnovnim objektom, opremom i iskorištavanjem prirodnih resursa konstantne ispaše na pašnjacima, sve dok to vremenske prilike dozvoljavaju, itekako smanjuju potrebu za kupovinom stočne hrane, što u konačnici povećava ekonomičnost.

Tele jeste glavni proizvod, ali se ne zanemaruje proizvodnja mleka kod krava (cca: 1.400 litara u proseku) što je ključni faktor za odgoj zdravog vitalnog teleta, kao osnovna hrana do 6-7 meseci starosti do kada ostaje uz kravu. Karakteristika ovog uzgoja je veći broj krava (80 do 100), što je i optimalno uz osigurane zemljišne resurse za proizvodnju krme i silaže.

Smatra se da bi uz ovaj broj krava bilo idealno koristiti oko 100 hektara prirodnih ili zasejanih pašnjaka. Ono na šta stočar mora da obrati posebnu pažnju jesu faze proizvodnje, koje zavise od laktacionih faza krava. Nakon odbića teleta, obrok kravama se smanjuje uz ograničenu količinu sena i silaže, ako je u pitanju zimski period. Najpogodnije za ovaj vid uzgoja su mesne rase goveda ili ukrštene rase hereford, šarloe, angus. Boravak napolju, na slobodnoj ispaši, utiče i na bolju kondiciju i zdravstveno stanje krava, a naročito teladi, koja se dalje koriste za tov.

Koje su prednosti sistema "krava-tele"?

Jedna od osnovnih prednosti u uzgoju sistema "krava-tele" jesu vrlo mala ulaganja u stajski objekat i ostalu infrastrukturu, uz vrlo ograničenu upotrebu opreme i sistema, kao što je to slučaj u klasičnom mlekarstvu. Sasvim dovoljne su i nadstrešnice u letnjim mesecima, dok je u zimskom periodu dovoljan objekat - štala sa sistemom duboke stelje sa boksom za kravu i tele.

Neuporedivo su manji izdaci za hranu,  jer se koristi kabasta hrana, slama i ispaša. Potrebe za radnom snagom su manje i različitom mehanizacijom, zbog većeg perioda tokom godine boravka na ispaši, te je smanjena i potreba za stalnim čišćenjem i dezinficijesima. Zbog vrlo čestog tzv. prirodnog teljenja, koje krave same obavljaju, smanjeni su i veterinarski troškovi. Po definicijama i stvarnim umanjenim potrebama krava i teladi u ovakvom sistemu uzgoja, ovaj tip proizvodnje i jeste najisplativiji. Da bi zaista bio takav i u praksi, stočar mora da se pridržava svih uputstava i pravila ove proizvodnje.