Ambrozija - ne tako omiljena, ali ipak lekovita biljka?

Ambrozija, Ambrosia artemisiifolia, je dobro poznata alergena biljka, a u poljoprivrednoj proizvodnji i kao teško uništiv korov, u mnogim gajenim usevima naročito ratarskim i uljaricama, a posebno soji. Poznata je i pod drugima nazivima kao što su: limundžik, partizanska trava, fazanuša, pelinasta ambrozija i dr.

U Evropi i kod nas se primenjuju zakonske mere njenog obaveznog uklanjanja pre cvjetanja, naročito na parcelama koje se ne koriste, kako bi se smanjila alergenost i procenat polena. Dobro znana ambrozija nas uglavnom upućuje na njene loše osobine, ali ovaj korov ima i svojih dobrih strana.

Svež sok leči razne infekcije

Samonikla je jednogodišnja biljka koja potiče iz prerijskih predela Severne Amerike, a u Evropu je unesena krajem 19. veka semenom drugih biljaka kao što su: lucerka, crvena detelina, žita i druge. Primećena je 1941. godine u Hrvatskoj, a kasnije se proširila i na ceo region. U Srbiji je uočena 1953. u okolini Sremskih Karlovaca i od tad se neprestano širi u sve krajeve.

U grčkoj mitologiji se pominje kao piće bogova, a i kao hrana koja obezbeđuje besmrtnost. Smatrala se poslasticom koja se pravi od: meda, ječma, voća, vode, sira i maslinovog ulja u šta je sa današnje tačke gledišta teško poverovati imajući u vidu da je to vodeća alergena biljka u svetu.

Jestiva je i vrlo lekovita za ljude i korisna za zemljište. Indijanska plemena su koristila sve delove ambrozije osim polena pri lečenju visoke temperature, groznice, dijareje, ublažavanja mučnine i bola želudca, čišćenju parazita iz organizma. List ambrozije umiruje iritaciju i svrbež na koži. Travari tog doba su nagnječeno lišće trljali na deo tela kako bi sprečili infekciju i trovanje krvi. Sveži sok biljke leči razne infekcije stopala.

Savremena medicina nije dovoljno izučavala lekovitost ove biljke, ali postoje dokazi gde oboljeli od alergije, primenjujući pravilno napravljen lijek od ambrozije mogu od nje imati i koristi, to podrazumeva imunoterapiju, postupak uzimanja određenih doza alergena kako bi organizam postao otporniji na njegov polen.

Naučno je dokazano da može da otkloni olovo i teške metale iz zemljišta, usvojivši ih u svoju stabljiku nakon čeka se biljka iskopa i spali na nekom drugom mestu ostavljajući zemljište čisto od teških metala.

Štetna za poljoprivredu

Stabljika ove invazivne, zeljaste biljke može da izraste i do 1,5 m. Cvetanje u našim krajevima započinje sredinom jula i traje do polovine avgusta kad osobe osetljive i alergične na ovu biljku odnosno njen polen imaju i najčešće zdravstvenih problema. Najveća koncentracija polena ove biljke je upravo u drugoj polovini avgusta i u septembru, pa se tada javljaju najveći problemi za osobe alergične na polen.

Pojetarac, vrućina i vlaga pomažu širenju polena, a zahvaljujući posebnoj reproduktivnoj sposobnosti, brzo se razmnožava i širi na svim tipovima zemljišta i svim uslovima. Najviše se nalazi u zapuštenim baštama, dvorištima, jarugama, pored puta, na neobrađenim površinama, u gradskoj sredini, ima je skoro svugde. Nalazi se i u gajenim usevima gdje izaziva ozbiljan problem jer je ovaj korov otporan na mnoge herbicide i teško ga je suzbiti.

Opasnost pored puta - šta kada ambrozija napadne?

Biljka ima oko 170.000 cvetova koji otpuštaju do milijardu zrnaca polena. Širi se do jednog kilometra, a putem vjtra se može razneti na nekoliko stotina kilometara. Količina polena se smanjuje nakon kiše. Predstavlja jednu od najopasnijih alergenih biljaka na svetu.

To je korov koji se lako širi, a vrlo teško suzbija nanoseći ogromnu štetu u poljoprivredi i iz tog razloga se treba smisleno boriti protiv njega i to putem mehaničkih, agrotehničkih i hemijskih mera. Što se tiče mehaničkih mera uklanjanje ambrozije, odnosno njeno košenje je najbolje obaviti u junu i julu pre početka cvetanja.