Pojavile se prve larve američkog cvrčka

Epidemijsko širenje zlatne žutice nastupa samo u vinogradima gde su istovremeno utvrđeni i prisutni štetni organizmi Grapevine flavescence doree MLO i prenosilac, američki cvrčak. Zlatna žutica Flavescence dorée nalazi se na EPPO A2 listi karantinskih bolesti zbog rizika od širenja u zemlje gde bolesti žutice vinove loze nisu poznate i utvrđene.

Simpotomi se pojavljuju krajem juna

Simptomi žutice vinove loze na obolelom čokotu pojavljuju se najčešće krajem juna, a prema jeseni sve su više izraženi. Pojavljuju se često na čitavom trsu, ali mogu zahvatiti samo delove kao što su pojedinačne mladice na lastarima. 

Listovi na obolelim čokotima postaju čvrsti, boja im se menja i lako se uvijaju. Listovi belih sorti prvo dobijaju žućkastu dok kod crnih sorti dobijaju crvenu boju. Lišće zbog nagomilavanja šećera postaje krto pa se kod stiskanja rukom drobi, za razliku od zdravog lista koji se gužva. Listovi poprimaju kopljast izgled. Zaraženo lišće razvija se ranije, ali otpada kasnije od nezaraženog.

Simptomi zlatne žutice na listovima crnih i belih sorti

Američki cvrčak ima jednu generaciju godišnje. Prezimljava u obliku jaja ukopanih u koru dvogodišnje mladice u malim grupama (dva do četiri jaja) ili u nizu od 10 -12 jaja. Prve larve iz jaja počinju izlaziti sredinom maja i naseljavaju mladice na donjem delu čokota. Larve se hrane uzimajući hranjive materije iz floema, a zadržavaju se na donjoj strani lišća, ponekad na lisnim peteljkama Tokom razvoja, larve prolaze kroz pet razvojnih stadijuma od kojih svaki traje deset dana. 

Prva tri stadijuma su sivkasto bele boje, četvrti i peti stadijum ima šare na leđnoj strani sa vidljivim začecima krila. Razvoj larvi traje do početka jula, ukupno 50 dana. Odrasli oblici na vinovoj lozi javljaju se od početka jula i zadržavaju se do kraja septembra, svake godine u drugo doba u zavisnosti od prosečnih temperaturnih vrednosti. Odrasli oblik cvrčka prati se postavljanjem žutih lepljivih traka krajem juna ili početkom jula. Preporučuje se u vinograd veličine do deset hektara postaviti tri žute lepljive traka. Ploče se zamjenjuju svake dve do tri nedelje do kraja septembra.

Čokoti vinove loze ostaju trajno zaraženi

S obzirom da nema mogućnosti kurativnog suzbijanja uzročnika bolesti i da oboleli trsovi vinove loze ostaju trajno zaraženi, preventivne mere sprečavanja zaraze sastoje se u suzbijanju vektora. Obavezno je suzbijanje vektora - američkog cvrčka registrovanim insekticidima u najmanje dva tretiranja: nakon cvetanja u prvoj polovini juna do trećeg razvojnog stadijuma larve i početkom jula, odnosno dve do tri nedelje nakon prvog tretiranja (Tabela 1.). Treće tretiranje obavlja se krajem jula ili početkom avgusta, ako se tokom jula ulovi nedeljno četiri ili više odraslih oblika po jednoj žutoj traci.

Preparati ne smeju da se koriste u fazi cvetanja.

Vlasnici vinograda ili rasadnika vinove loze obavezni su tokom vegetacije sprovoditi redovne vizuelne preglede. Navedene mere potrebno je sprovoditi u određenim područjima koja obuhvataju zaraženo područje širine od jednog kilometra oko mesta na kojem je utvrđena prisutnost zlatne žutice (zaraženog trsa) i sigurnosno područje koje okružuje zaraženo područje u širini od pet kilometara,računajući od granice zaraženog područja.

Autor: magistar fitomedicine, Petra Pozder, Ministarstvo poljoprivrede