Zelenišno đubrenje ima brojne pozitivne efekte, a korišćenje poljske gorušice kao siderata ima pozitivan učinak i na smanjenje populacije zemljišnih štetočina i bolesti, pogotovo u ekološkoj i integrisanoj proizvodnji. Planirajte setvu!
Još pre 2.000 godina zelenišno đubrenje praktikovalo se u staroj Grčkoj i Rimu zbog brojnih pozitivnih efekata. Naziva se još i sideracija, a predstavlja planirano unošenje u zemljište nadzemne mase pojedinih kultura uzgojenih isključivo za tu namenu.
Kulture koje se seju za zelenišno đubrenje nazivaju se siderati, koja ima brojne prednosti. Ovakvim pristupom poboljšava se biološka aktivnost tla, povećava se vodni kapacitet, utiče na pedohigijenu i biološku drenažu, omogućuje bolje korišćenje hraniva, manje je njihovog ispiranja i smanjuje se isparavanje vode iz zemljišta te izbegava negativan uticaj suše.
Siderati su dobri i kao interpolirani usevi koji sprečavaju širenje nematoda, ali i drugih bolesti i štetočina koji se obično javljaju u monokulturi, a utiču i na smanjenje korova. Takođe, smanjuju potrebu za đubrenjem, zasenjuju tlo u letnom periodu i zadržavaju vlagu, pa i štite zemljište od erozije.
Takođe, kod intenzivne proizvodnje kod koje dolazi do iscrpljivanja zemljišta i kod poljoprivrede bez stoke, odnosno gde se ne upotrebljava stajnjak, poželjno je obavljati sideraciju. Za tu svrhu se izaberu biljke koje brzo rastu i stvaraju obilje zelene mase, a imaju velik i snažan korenov sistem, te se u kratko vreme mogu zaorati.
Jedna takva biljka je i poljska gorušica koja potiče iz Azije i pripada porodici kupusnjača, a kod nas se naziva još i slačica. Kako piše britannica, ova biljka doseže visinu do dva metra, njeni cvetovi se otvaraju prepodne i vrlo su bogati nektarom, pa je to važno za pčelinju pašu, a kasnije biljka stvara semenke.
Za sideraciju se seje postrno ili na jesen, a pogodna je za sve tipove zemljišta. Dobro podnosi hladnoću, ali i sušu, a može se sejati i na većim nadmorskim visinama. Dobro je sejati i nakon poplava, a klijavost semena je vrlo dobra i nakon dužeg vremena.
Kada se zaore, ona zadržava kapacitet za vodu 30 do 40 litara po m2, što je količina koja predstavlja normu navodnjavanja, na kom se u ovom slučaju može uštedeti, a to je posebno važno u nekim kritičnim fazama vegetacije. Ova biljka može ostvariti oko 50 tona zelene mase po hektaru, od čega je tri do četiri tone suve materije.
Poljska gorušica sadrži glukozinolate, čijom razgradnjom nastaju produkti koji imaju alelopatsko, biofumigantno ili bioinsekticidno delovanje. Zato se preporučuje njena setva za zelenišno đubrivo radi smanjenja populacije zemljišnih štetočina i bolesti, naročito u ekološkoj i integrisanoj proizvodnji.
Može se sprovoditi u periodu između glavnih kultura, kao predusev ili međuusev, kao podusev kod višegodišnjih kultura ili kao naknadna kultura. Biljke za zelenišno đubrenje moraju da pokrivaju celu površinu, zasejane toliko gusto da između njih ne mogu izniknuti ostale trave, odnosno korovi. Treba napomenuti i da najbolji rezultati ove vrste đubrenja nastaju kombinacijom leguminoza i neleguminoza.
Za ishranu mogu se koristiti mladi listovi ove biljke koji imaju oštar ukus, a jedu se sirovi ili kuvani. Takođe, semenke su ljutkaste i koriste se kao začin ili služe za pravljenje senfa.
Tagovi
Autorka