PODMLAĐIVANJE VOĆAKA.
Podmlađivanje voćaka je u izvesnim slučajevima nužna i korisna agrotehnička mera, kojom se krošnje voćaka mogu za dve do tri godine regenerisati iz adventivnih i spavajućih pupoljaka, čime se produžuje vek i povećava produktivnost. Ono se u intezivnim zasadima retko primenjuje, dok je u ekstenzivnim zasadima česta pojava. Slabije podmlađivanje može se primenjivati svakih 10 godina, dok jako jedanput u toku života voćke. Koštičave voćke teže se podmlađuju od jabučastih, izuzimajući šljivu, jer im latentni (spavajući) pupoljci brže odumiru, pa je obnova krošnje moguća jedino iz adventivnih pupoljaka.
Postoje pobornici za podmlađivanje u toku jedne godine, ali je po svemu sudeći bolje podmlađivati voćku u toku tri godine, kako se ne bi poremetila ravnoteža između funkcije korena i nadzemnog dela voćaka. Tako se čuva kontinuitet rodnosti i ne smanjuje se naglo lisna površina. Glavno podmlađivanje je u proleće pre kretanja vegetacije, a dopunjava se, po potrebi, zelenom rezidbom.
Prilikom podmlađivanja obavlja se skraćivanje većeg broja debljih grana. Krošnju voćke najbolje je podeliti na tri dela, tako da se svake godine postupno podmlađuje jedna trećina grana. U prvoj se godini, pred kretanje vegetacije, na jednoj trećini grana obavlja jaka rezidba, sa skraćivanjem za 1/3 do 1/2 dužine, vodeći računa da se sačuva pravilan raspored osnovnih i sekundarnih grana. Gornje grane treba jače skratiti, a donje slabije, radi bolje osvetljenosti krošnje, vodeći računa da preseci budu malo kosi i da viša strana preseka bude sa spoljne strane. Najbolje je skraćivati vođicu i grane, do bočne grane tako da preuzimaju ulogu produženja osnovne grane. Pri skraćivanju obavezno voditi računa da vrh skraćene vođice zaklapa ugao od 90 - 100 o sa vrhovima skraćenih osnovnih (skeletnih) grana. Na ostale 2/3 krošnje obavlja se uobičajena rezidba na rod.
U drugoj godini ponavlja se isti zahvat na drugoj trećini krošnje. U toj godini prvu trećinu grana, koja je obnavljana rezati radi obnove uzgojnog oblika i stvaranja rodnih pupoljaka.
U trećoj godini obnavalja se poslednja trećina grana. Za to vreme se reže druga trećina grana radi obnove uzgojnog oblika i stvaranja rodnih pupoljaka, dok je na delu krošnje iz prve trećine grana, obavlja redovna rezidba na rod. Kasnije se dovršava obnova poslednje trećine grana i počinje uobičajena rezidba na rod u čitavoj krošnji.
Važno je da u toku podmlađivanja se vrši krečenje debla i osnove ramenih grana, radi zaštite od sunčanih ožegotina i mrazeva. Neophodno je da se voćke koje se podmlađuju u zasadu đubre sa 20 do 30 tona/ha zgorelog stajnjaka i 600 do 800 kg/ha kompleksnog mineralnog đubriva (8:16:24 i sl.), te zatim uzorati zemljište na 10 do 12 cm dubine. Zemljište održavati u stanju jalovog ugara u kombinaciji sa zelenišnim đubrenjem. Vodopije (suvišne) rezati tako da se jedan broj ukloni do osnove, druge skratiti za polovinu, a kasnije kada pri njihovom vrhu izbiju tri do četiri mladara, prekratiti ih do najdonjeg bočnog letorasta, dok treće vodopije ostaviti da se slobodno razvijaju. Letoraste izbile sa unutrašnje strane krošnje, ukloniti do osnove. Napred navedene agro i pomotehničke mere primenjivati tri godine posle podmlađivanja, stim da ne treba zaboraviti zaštitu od prouzrokovača bolesti i štetočina.
Stanko Nekić, dipl. ing. agronomije
