Koji su preporučeni načini izvođenja matice?

Matica je "generator" pčelinje zajednice. Njena glavna funkcija je razmnožavanje zajednice, ali ona doprinosi i skladnom i produktivnom životu i radu pčelinje zajednice kao biološke celine, pisali smo.

Za Milerov metod odgoja matica neophodna su dva najbolja pčelinja društva. Da bi kvalitet matica bio dobar, a samim tim i selekcija bila pozitivna potrebno je da su pčelinja društva mirna, vredna, dobro neguju leglo, otporna na bolesti, da nisu sklona grabeži i naravno da daju visoke prinose meda, navodi stručnjak za stočarstvo Poljoprivredno stručne službe Vranje Ivica Tomić.

"Tržišni" način proizvodnje

Za ovaj metod izvođenja matica potreban je jedan prazan okvir iz podišta na kome je postavljena žica ispod satonoše, na daljini tri centimetra. U takav okvir vertikalno se pričvrste za satonošu četiri do pet pantljika od veštačkog saća, širine pet centimetra i dužine 15 cm. Pantljike su odvojene jedna od druge četiri do pet centimetra. Od tipa okvira zavisi i broj pantljika na njemu. Na okvir Dadan-Blatove košnica može biti ugrađeno pet pantljika od satnih osnova. One se zaliju voskom za okvir satonoše i žica učvrsti u satnu osnovu. Takav okvir dodaje se najboljem društvu na dograđivanje radiličnih ćelija.

Okvir sa pantljikama se stavlja do krajnjeg okvira sa leglom i tu ostaje pet dana. Nakon toga okvir se vadi, pčele skinu sa okvira mekanom četkom i izvrši uklanjanje trutovskih ćelija i larvi. Takav okvir se dodaje drugom rekordnom obezmatičenom društvu. Iz košnice ovog društva uklanjaju se okviri sa otvorenim leglom da bi pčele izgrađivale matičnjake po ivici pantljike u čijim se ćelijama nalaze larve stare najviše 36 sati, objašnjava Tomić.

Ovo pčelinje društvo treba prihranjivati četiri do pet dana da bi pčele odnegovale larve u matičnjacima. Desetog dana okvir se vadi, pčele uklone četkom, a zatvoreni matičnjaci odsecaju sa zagrejanim oštrim nožem i stavljaju u štit za dodavanje matičnjaka, a potom u bezmatična društva ili nukleuse. Ako se ovaj postupak ponavlja dva do tri puta može se dobiti do 200 kvalitetnih matica rekordnih društava. Ovaj metod izvođenja matica primenjuje se i za proizvodnju matica za tržište.

Voštane pantljike zamenjuju satnu osnovu

Za Alijev metod izvođenja matica potrebna su dva pčelinja društva, nastavlja dalje vranjanski stručnjak, kao kod Milerove metode. Jedno društvo daje materijal za izvođenje, a drugo u svrhu nege matičnjaka. Kod ove metode voštane pantljike zamenjuju satnu osnovu ili ceo izgrađeni sat. Izgrađeni novi sat dodaje se prvom rekordnom pčelinjem društvu i stavlja u košnicu do krajnjeg okvira sa leglom.

Kada i kako zameniti maticu u pčelinjoj zajednici?

Alijev okvir sa satom ostaje u prvom društvu pet dana i u njemu matica zaleže jaja. Okvir sa jajima se vadi iz košnice, pčele sa okvira zbrišu i tako čist okvir se postavlja na sto u horizontalni položaj. Saće se seče zagrejanim nožem na tanke pantljike na kojima su ćelije sa jajima neoštećene. Na pantljikama svaka druga ćelija sa jajima se uništava. Tanka pantljika se lepi na okvir sa mladim saćem, sa okrenutim ćelijama i jajima prema dole.

Ovaj okvir dodaje se drugom rekordnom obezmatičenom društvu iz kojeg su uzeti okviri sa otvorenim leglom za dogradnju matičnih ćelija. Pčele će u takvim matičnjacima odnegovati veći broj matica. Zatvoreni matičnjaci na sličan način dodavaće se obezmatičenim društvima po istom principu kao kod Milerovog metoda, ističe Tomić.