Aktivnosti tokom biološkog odmora živinarnika

U komercijalnom živinarstvu postoji niz mera predostrožnosti koje se preduzimaju da bi se sprečile pojave nepoželjnih patogenih mikroorganizama u jatu, što je pogubno za proizvodnju. Biosigurnosne mere se sprovode svakog dana u toku proizvodnje, ali i po završetku tova odnosno turnusa. Čišćenje objekta (farme) izbacivanjem pilećeg stajnjaka je samo prva faza mehaničke obrade čišćenja podova, zidova, i opreme.

Ni nakon završenog turnusa za farmera nema predaha jer odmah počinje priprema objekta za sledeći tov odnosno turnus. Upravo period nakon pranja i dobro sprovedenih preventivnih mera, pa sve do početka sledećeg turnusa je period takozvanog biološkog odmora živinarnika (farme) u kojem živinar naročito nastoji da suzbije pojavu bakterija Salmonella i Campylobacter, ali takođe i drugih zaraznih patogenih mikroorganizama, što bi kasnije u turnusu moglo da prouzrokuje velike gubitke. Iako je to odmor za farmu, za farmera je to period povećane opreznosti i rada.

Aktivnosti između dva turnusa

Briga nakon čišćenja objekta i dezinfekcije ne prestaje. Iako se čini da je živinarnik perfektno očišćen, niko sa sigurnošću ne može da garantuje da nema prisustva štetnih bakterijskih kultura i patogenih mikroorganizama bez uzetih briseva i urađenih analiza. Samo čišćenje često nije dovoljno da potpuno eliminiše eventualnu zarazu posle i u toku tova, pa u tom slučaju nastaju trajno zaražene farme.

Ako bakteriju Salmonella otkrijemo i nakon dezinfekcije, taj proces obavezno treba ponoviti. Posebnu pažnju treba obratiti na vrstu dezinficijensa koji se koristi kako ne bi došlo do oštećenja na opremi za hranjenje i pojenje. Prva stavka posle pranja, provetravanja i sušenja je postavljanje stelje, a da bi bio smanjen rizik od bakterijskog zagađenja stelja se tokom prostiranja može tretirati mešavinom kiselina kao što su mravlja i propionska kiselina, odnosno proizvoda kao što je formaldehid ili dezinficijens u prahu.

Preporuke prilikom čišćenja

Najvažniji predmeti za čišćenje su sistemi za hranjenje i pojenje, kao i površine, podovi, zidovi, otvori za vazduh, vazdušni odvodi, kaloriferi, šupljine i ležišta u zidovima i pregrade na niskim nivoima. Poželjno je korišćenje tople vode pod jakim pritiskom. Važno je pratiti uputstva proizvođača na etiketi kada se koriste proizvodi za čišćenje, sanitaciju i dezinfekciju i upotreba odgovarajućih proizvoda u odgovarajućim koncentracijama.

Posle čišćenja treba proveriti podove, zidove i opremu, odnosno popuniti rupe i pukotine i popraviti druga uočena oštećenja. Obavezno treba proveriti ima li glodara ili drugih štetočina, koji se mogu pojaviti na farmi tokom čišćenja. Takođe, preporučljivo je sačekati neko vreme zbog sušenja površina nakon pranja, pa tek onda početi pripreme za novi turnus.

Ponovna dezinfekcija

U slučajevima kada analiza uzoraka iz živinarnika pokaže prisustvo bakterije Salmonella ili drugih patogenih mikroorganizama potrebno je ponoviti dezinfekciju koristeći formaldehid, a on se obično upotrebljava kao rastvor od 5-10 % za pranje pod pritiskom. Tokom trajanja biološkog odmora živinarnika i nakon čišćenja potrebno je i poželjno:

• hranilice i pojilice isprazniti i dići u viseći položaj
• dezinfikovati svu prenosivu opremu
• koristiti odobrene dezinficijense koji deluju protiv virusa, bakterija, gljivica i plesni
• koristiti kompresor za nanošenje dezinficijensa pod visokim pritiskom
• otvoriti i dezinfikovati sve izlazne i usisne otvore
• ograničiti kretanje osoblja nakon pranja i tokom sušenja objekta
• postaviti ulazne dezbarijere
• u slučaju pojave insekata tokom sušenja upotrebiti odgovarajuća sredstva za njihovo suzbijanje (insekticid)
• pregledati sve otvore i sprečiti ulazak glodara

Foto: jwielf/Bigstockphoto