Rešite se bolesti i štetočina hrizantema

Tokom oktobra završava se godišnji ciklus proizvodnje hrizantema, ali je moguća pojava nekih neželjenih ili štetnih organizama koji mogu umanjiti prodajnu vrednost ili čak značajno oštetiti ovo cveće.

Meteorološki uslovi, mere zaštite i uslovi proizvodnje imaju presudan značaj na konačno zdravstveno stanje hrizantema.

Zaštitite hrizanteme na vreme od štetočina i bolesti

U uslovima natprosečog toplog i suvog razdoblja mogu da se pojave: štetna gusenica sovica (Noctuidae), obični crveni pauk (Tetranychus urticae) i kalifornijski trips.

Tokom vrlo vlažnih meteoroloških uslova pojavljuju se biljne bolesti latica hrizantema, a tada su najčešće smeđa trulež (Didymella liguicola), siva trulež (Botrytis cinerea), a retko i gljivica roda Stemphylium.

Oprez - moguća fitotoksičnost

Razvojem cvetnih glavica i pojavom latica raste potencijalna opasnost od moguće fitotoksičnosti od primene sredstva za zaštitu bilja, bilo da se koriste neželjene mešavine ili nakon njihove primene nastupe visoke dnevne temperature vazduha. Stoga u poslednjim zaštitama hrizantema od štetnih organizama valja biti posebno oprezan.

Jesenje magle bi trebalo, uz zaštitne mere koje se preporučuju (npr. Vertimec EC ili K raft EC), da spreče kasnu pojavu grinja na laticama hrizantema. Ovi preparati kvalitetno suzbijaju i kalifornijski trips (Frankliniella occidentalis). Protiv štetnih gusjenica sovica Protiv štetnih bi gusjenica sovica (Noctuidae) trebalo bi koristiti kontaktno-želudačane insekticide: npr. Fastac ili Direct SC.

Tabela 1.

Previše vlage (magle, rose) može da pogoduje kasnom razvoju biljnih bolesti hrizantema, od kojih se neke razvijaju na laticama hrizantema (npr. Botrytis, Stemphylium). Pojedinih godina smeđa trulež (Didymella liguicola, Ascochyta chysanthemi) čini sve veće štete na hrizantemama, a prema znakovima bolesti često se poistovećuje sa gljivom Botrytis cinerea. Najčešće iznenada napada još neotvorene cvetne pupoljke hrizantema. Oni zaraženi trunu, menjajući boju u tamno braon do crne. Trulež se takođe može razviti na lišću, pupoljicima i stabljici. Bolest se snažnije pojavljuje zbog prekomernih padavina, zasićenosti vazduha vlagom i jutarnjih magla tokom septembra.

Sve mere zaštite u poslednjim tretiranjima treba sprovoditi u večernjim (ne jutarnjim) satima, uz fino raspršivanje iznad napadnutih biljaka!

Preventivne mere zaštite

Plodored, uz uništavanje obolelih biljaka spaljivanjem i dezinfekcija zemljišta u zaštićenom uzgoju, osnovne su preventivne mere zaštite. Uz redovnu hemijsku preventivnu zaštitu (npr. preparatima na osnovi kaptana, folpeta, mankozeba i metirama), vrlo je bitno sprečiti kondenzaciju vlage na površini biljnih organa i smanjivati vlažnost vazduha na vrednosti manje od 80%.

Od organskih kombinovanih fungicida, nikako u poslednjim zaštitama ne koristiti Falcon 460 EC, zbog njegove izrazite fitotoksičnosti za većinu hrizantema!

Autor: Milorad Šubić

Foto: bigstock / Happygold69