Kada, pod kojim uslovima i čime podrivati zemljište?

Osnovna obrada zemlјišta, u našim agroekološkim uslovima uglavnom se izvodi na dubini od oko 25-30 cm. Gajenje useva u monokulturi duži niz godina, posebno na tlima koja su lošijih hemijskih i fizičkih osobina, koja su zbijena, slabije propusna za vodu kao i primena teške mehanizacije u uslovim nepovolјne vlažnosti, dovode zemlju u još lošija stanja koja su nepovoljna za obradu, navodi stručnjak za melioraciju Poljoprivredno stručne službe Kruševac Snežana Vujinović.

Jedan od osnovnih cilјeva obrade zemlјišta je stvaranje rastresitog, što je moguće dublјeg sloja zemlje u zoni korenovog sistema bilјaka. Dubokim oranjem omogućuju se bilјkama da pravilno i nesmetano razvijaju svoj korenov sistem u svim pravcima. Dugogodišnjom obradom na istoj dubini postepeno dolazi do njegovog zemlјišta i stvaranja zbijenog, nepropusnog sloja tzv. "plužnog đona" što dovodi do zabarivanja zemlјišta.

Uslovi za podrivanje?

Takva sabijena ograničavaju kretanje vode, vazduha i korena bilјaka u tlu što doprinosi smanjenju prinosa. Podrivanje ima zadatak da smanji zbijenost, odnosno da "razbije" zbijeni sloj na dubini većoj od one na kojoj se uobičajeno obavlјa osnovna obrada i na taj način pobolјša vodno-vazdušni režim zemlјišta. Takođe, podrivanje omogućuje lakši rast i razvoj korena u svim pravcima i doprinosi smanjenju erozije.

Ovo je najzastuplјenija meliorativna mera kojom se zemlјište intenzivno seče, rastresa, sitni, drobi ali se ne prevrće, a pri tome se na površinu ne iznosi manje plodan sloj tla. Ovakav način obrade menja pre svega fizička, hemijska i biološka svojstva zemlјe. Izvodi se tokom leta i jeseni nakon skidanja useva sa parcela. Vreme ove mere je uslovljeno sa sadržajem vode u tlu. Ukoliko se izvodi na jako vlažnom, tada se zemlјište lepi za radna tela podrivača i izostaje rastresanje i droblјenje, odnosno manji je radni učinak, upozorava Vujinović.

Oranje ne treba izbaciti, već ga kombinovati sa drugim merama

Podsetimo, zagovornici neoranja najčešće praktikuju podrivanje i na taj način izbegavaju stvaranje pomenutog plužnog đona. Ujedno, veoma lako se menja visina, odnosno dubina obrade i na površini se ostavlja veća količina organske materije, koja se ne zaorava. U tom slučaju zemljište ne ostaje "golo" tokom zimskog perioda. Sve to može da bude i negativno i pozitivno, jer te organske materije više prikupljaju glodare, veća je temperatura i vlaga te parcele tokom zimskog perioda i manje izmrzava.

Sa podrivanjem i mineralna đubriva

Prilikom podrivanja koriste se oruđa za osnovnu obradu, odnosno podrivači. Kvalitet njihovog rada zavisi od konstrukcije oruđa, stanja zemlјišta kao i brzine rada. Koriste se za obradu na dubinu od 40-80 cm, a prema konstrukciji mogu biti pasivni ili kruti i aktivni ili vibracioni. U prednosti su vibracioni jer bolјe rastresaju zemlju. Zahvat zavisi od broja radnih tela i njihovog međusobnog razmaka, koji opet zavise od dubine podrivanja. U odnosu na dubinu, razmak između radnih tela jednak je ili veći od dubine najmanje za 1,5 puta.

Brzina kretanja agregata za podrivanje ima veliki uticaj na kvalitet rada i učinak kao i na utrošak energije za ovu meru. Pored dubine podrivanja i radne brzine agregata, vučni otpor podrivača zavisi i od tipa zemlјišta kao i njegovog trenutnog stanja vlažnosti.

Dubina zavisi od svojstava i zbijenosti tla, ali u svakom slučaju, plitko podrivanje ima slab efekat. Zajedno sa ovom merom, mogu se unositi i mineralna đubriva što je velika prednost prilikom obrade zemlјišta u višegodišnjim zasadima, ističe kruševački stručnjak.