Kostojevići - kolevka šljivovice i prvo bioenergetsko selo u Srbiji

Selo Kostojevići, kod Bajine Bašte, rodno je mesto srpskog nacionalnog pića - šljivovice. Ipak, devet urušenih bisera podrinjsko-dinarske arhitekture na imanju porodice Janković dugo su čuvali tajnu o tome kako je rakija od šljive krenula u "osvajački pohod" domove i kafane širom države. Iz te avlije šljivovica je prvi put potekla i preko granica, da bi najzad postala brend srpskog naroda. Stotinu godina kasnije, Kostojevići se ponovo diče pionirskim poduhvatom, jer će, kako trenutno stoje stvari, postati prvo bioenergetsko selo u našoj zemlji.

Vesnik nove budućnosti

Ovo selo već ima daljinski sistem grejanja, na mazut, a kako prenose Novosti, uskoro će preći na biomasu. Koordinatorka projekta "Biovil" Dragana Ivanović ponosno ističe da bi Kostojevići mogli još jednom da postane "vesnik nove budućnosti". Ivanovićeva podseća na to da meštani Kostojevića žive u kraju sa jakom drvoprerađivačkom industrijom, gde postoji obilje repromaterijala, delom i od prerade voća za rakiju. Zato se i krenulo u realizaciju projekta, koji će im omogućiti zdraviji i štedljiviji život uz zelenu energiju. Ona naglašava da taj je projekat podržao Program za istraživanje i inovacije Evropske unije "Horizon 2020", dodajući da je reč je jedinstvenom planu na ovim prostorima koji zajedno sprovode Opština Bajina Bašta i Stalna konferencija gradova i opština.

Sačuvan i originalni recept za čuvenu klekovaču

O tome da su pionirski poduhvati u Kostojevićima vođeni pre mnogo godina, svedoči i poznati etnolog Bosa Rosić. Ona objašnjava da je nacionalni brend, čuvena šljivovica, "rođena" pred kraj Prvog svetskog rata i dodaje da je otac srpske rakije bio Svetozar Đojo Janković. Sa imanja porodice Janković, na kome se nalazi i najstarija sačuvana zidana pecara za rakiju, današnje nacionalno piće je prvi put poteklo preko granica naše zemlje. Tu se čuva i prva, ikada izdata, licenca za flaširanje, prodaju i izvoz rakije. Izuzetan značaj ima i originalni recept čuvenog Đoja Jankovića, koji je izmislio klekovaču, koja je zatim postala specijalitet među rakijama.

Šljivovica u rangu konjaka i malt viskija

Želja etnologa da imanje Jankovića postane muzej rakije srpskog naroda

Bosa Rosić naglašava da je ostalo zabeleženo da je "otac" srpske rakije ubrzo dobio i prvu licencu za izvoz, pa su zaprege pune pića danonoćno išle put prestoničkih kafana, kao i preko granice, za Tuzlu. O mističnom putovanju rakije iz Kostojevića u svet, tokom 2011. godine brigu su preuzeli Centralni institut za konzervaciju, narodni muzeji u Užicu i Beogradu, kao i Prirodnjački i Etnografski muzej, u okviru zajedničkog projekta. Pored pomenute pecare, na imanju Jankovića, zubu vremena odolevaju i glavna kuća sa švapskim molerajem, gostinski vajati, magacini, kačara, radionica, sušara za šljive, a sačuvani su i stari kazani, burad i vage. Cilj etnologa je da imanje porodice Janković postane muzej rakije srpskog naroda.

Srpska rakija cenjena i na američkom tržištu

I dok čuveni Đojo Janković traži svoje mesto u istoriji i u budućem muzeju, slavu srpske šljivovice danas svetom pronosi rakija porodice Bogdanović iz Kostojevića "Stara sokolova". Bogdanovići su samo na tržište Amerike dosada izvezli preko od 500.000 flaša rakije, a oni duže od dve decenije neguju i čuvaju ugled srpskog nacionalnog pića.