Šta se događa sa šumom u jesen?

Šuma u jesen daje poseban ugođaj, a postoji i objašnjenje kako nam listopadne šume pružaju to zadovoljstvo. Jesenje boje zapravo su sastavni deo procesa, kojim se stablo priprema za nadolazak nepovoljnog perioda zime.

Zbog kraćih dnevnih perioda, stablo dobija informaciju i počinje sa obustavom dotoka vode i hranjivih materija u lišće, jer list pri dnu peteljke stvara tkivo za odvajanje. List kroz vreme menja boju i otpada, a na mestu gde se list odvojio, ostaje lisni ožiljak.

Značaj odbacivanja lišća

Odbacivanje lišća za biljku je od višestrukog značaja. Verovatno najbitnije od svega je to da biljka, kada nema lišća, ne vrši transpiraciju i na taj način ne gubi vodu, koju bi i tako u tim nepovoljnim uslovima teško usvajala, što zbog fizičke, a što zbog fiziološke suše. Takođe, kada lišće ne bi otpalo, u zimskom periodu bi se smrzlo, a i na grane sa lišćem mogla bi da se nakupi veća količina snega, pa bi pritisak bio veći i samim tim došlo bi do češćeg pucanja grana. Osim toga, naučnici u svojim novim istraživanjima nastoje da dokažu da se biljka na taj način rešava svojih otpadaka.

Naučnik Brajan Ford (Brian Ford) tvrdi sledeće: "Dugo vremena na list smo gledali kao na organ koji fotosintezom zadržava energiju. Međutim, list je i ćelija u kojoj biljka pohranjuje svoje otpadne materije, te ih se rešava u trenutku kada list otpadne".

Propadanje hlorofila u lišću

Menjanje boja događa se zbog propadanja hlorofila u listu, kada počinju prevladavati drugi pigmenti. Karotenoidi počinju lišću davati žutu ili narandžastu boju. Ovaj pigment u lišću se nalazi gotovo tokom celog leta, ali zbog prevladavanja hlorofila, on se ne razaznaje. Antocijan je pigment koji lišće počinje da stvara tek u jesen, a on je zaslužan za crvenu boju. Količina proizvedenog antocijana zavisi od vremenskih prilika - sunčani dani i prohladne noći idealne su za stvaranje antocijana. Sa pojavom prvih mrazeva, gotovo svo lišće otpadne sa stabala.

Šuma se sada pripremila za duži period mirovanja vegetacije, koji zavisno od vremenskih prilika može da traje i preko šest meseci. Seču treba obaviti na stručan način, a nakon seče uspostaviti "šumski red".

Autori: dipl.inž.šum. Snežana Blašković

Foto: LuidmilaKot / Pixabay