Šume prekrivaju trećinu površine Zemlje - od njih zavisi naša budućnost

Generalna skupština Ujedinjenih nacija proglasila je 21. mart Međunarodnim danom šuma 2012. kako bi obeležila i podigla svest o važnosti svih vrsta šuma. Ovogodišnja tema je "Šume i održiva proizvodnja i potrošnja".

Šume su biološki najraznovrsniji ekosistemi na kopnu i u njima se nalazi više od 80 odsto kopnenih vrsta životinja, biljaka i insekata. Pokrivaju jednu trećinu Zemljine površine i vitalna su staništa za milione vrsta, izvori su čistog vazduha i vode, i naravno ključne za borbu protiv klimatskih promena. Istraživanje UN-a pokazuje da mogu izvući milijardu ljudi iz siromaštva i stvoriti dodatnih 80 miliona zelenih radnih mesta. Oko 1,6 milijardi ljudi, uključujući više od 2.000 autohtonih kultura, zavisi od njih jer su im potrebne za život, lekove, gorivo, hranu i sklonište.

Svetske šume

Bez održivog upravljanja i korišćenja njihovih resursa dovodimo u pitanje prosperitet i opstanak budućih generacija. Ključne su u smanjenju siromaštva i osiguranju održivog razvoja. Globalno krčenje šuma nastavlja se alarmantnom brzinom, a sa nestajanjem ovog blaga nastali su brojni problemi: ekonomski, ekološki, društveni i zdravstveni. UN-ova agencija za klimatske promene, IPCC, objavila je izveštaj koji otkriva smrtonosne posledice klimatskih promena za ljude u svim delovima sveta u narednim decenijama.

FAO u svom Izveštaju za 2020. "Stanje svetskih šuma" navodi da je ukupna šumska površina 4,06 milijardi hektara, ili otprilike 5.000 m2 (ili 50 x 100 m) po osobi, ali nisu podjednako raspoređeni širom sveta. Više od polovine svetskih šuma nalazi se u samo pet zemalja (Ruska Federacija, Brazil, Kanada, Sjedinjene Američke Države i Kina), a dve trećine u deset zemalja.

Spas od poplava

Drveće smanjuje rizik od poplava, erozije zemljišta. Šume deluju kao sunđer koja upija jake kiše i zadržavaju višak vode. Tako sprečava eroziju zemljišta, smanjujući pojavu blatnjavih bujica umanjuju štete od poplava.

S druge strane, polako ispuštaju rezerve vode ublažavajući delovanje suše. Osim toga, one snižavaju temperaturu tokom letnjih meseci, ublažavaju jake udare vetra. Bez njih nema ni izvora pitke vode.

One su izvor više od četvrtine modernih lekova, posebno iz tropskih šumskih biljaka koje su najugroženije.

Pojedinci koji obnavljaju šume

Brojni su pojedinci koji su svoj život posvetili pošumljavanju devastiranih područja. U Indiji je 1974. godine Jadav Pajeng kao tinejdžer posadio nekoliko stabala zbog erozije zemljišta, a nastavio je sa sadnjom tokom 40 godina. Uspeo je da obnovi šumu na ostrvu Majuli u severnoj Indiji. Danas ona pokriva 550 hektara. Ostrvo bi bez njene zaštite nestalo za 20 godina.

Brazilski fotograf Sebastiao Salgado i njegova supruga Lelja Deluiz Vanik Salgado odlučili su da zaustave krčenje i započeli proces pošumljavanja u Brazilu na području gde je ostalo samo 0,5 odsto šume. Njihov poduhvat je itekako uspeo, jer su obnovili šumu u kojoj je zabeleženo oko 172 vrste ptica, 33 vrste sisara, 293 vrste biljaka, 15 vrsta gmizavaca i 15 vrsta vodozemaca što je čitav ekosistem obnovljen od nule.

U Turskoj je Hikmet Kaja sa svojim timom i seljacima zasadio 30.000.000 sadnica tokom rada u šumarskom sektoru. Zajedno su preobrazili devastiran krajolik u šumski raj.