U našim klimatskim uslovima Pythium spp. nanosi manje štete na starijim biljkama, ali je zato glavni uzročnik poleganja rasada, gde dolazi i do pojave topljenja leja rasada, kaže Dejan Mujakić.
Za povrtare proizvodnja rasada je zasigurno jedan od najvažnijih segmenata u ovoj proizvodnji. Zato su svi oni koji se bave ovom vrstom proizvodnje u vranjskom kraju i ovoga marta u svojim domaćinstvima sve podredili ovim aktivnostima jer znaju da ih i jedna jedina greška u proizvodnji rasada može skupo koštati jer se teško može nadoknaditi tokom vegetacije.
Broj izniklih biljaka, kako ističe Dejan Mujakić, savetodavac za zaštitu bilja u vranjskoj Poljoprivredno savetodavnoj i stručnoj službi, zavisiće od temperaturnih uslova stvorenih u prostorijama za proizvodnju rasada, ali i od klijavosti samog semena. Nakon nicanja mlade biljčice su često izložene napadu velikog broja štetnih insekata i prouzrokovača bolesti i zato je neophodno da ih povrtari na efikasan način zaštite.
"U procesu proizvodnje rasada povrtari su često skloni da preteraju sa zalivanjem i time naprave kardinalnu grešku koja im može poremetiti mnoge planove. Mnogi i ne znaju da preteranim zalivanjem pospešuju razvoj plitkog korenovog sistema zbog kojeg će biljka stalno patiti i loše eksploatisati vodu", pojašnjava Mujakić.
Po njegovim rečima često i prekomerno zalivanje dovodi do pojave poleganja rasada, a prouzrokuju ga patogene gljivice iz rodstva Rhizoctonia spp., Pytnium spp., Phytophthora spp., Fusaryum spp., a koje se nalaze u površinskom sloju zemljišta i intenzivno se razvijaju baš u ovakvim vlažnim uslovima. Jedna od fitopatogenih gljiva koja prouzrokuje poleganje rasada u najvećem broju slučajeva je pitijum.
"U našim klimatskim uslovima Pythium spp. nanosi manje štete na starijim biljkama, ali je zato glavni uzročnik poleganja rasada gde dolazi i do pojave topljenja leja rasada. Simptomi se ispoljavaju u zavisnosti od starosti inficirane biljke. Kod mladih biljaka čije je tkivo vrlo osetljivo na toksine ove gljive simptomi se javljaju u vidu vodenastih pega koje se brzo povećavaju, zaražene ćelije umiru i cela biljka zahvaćena bolešću propada ubrzo posle nicanja", kaže Mujakić i naglašava da do infekcije izniklih biljka najčešće dolazi preko korena ili preko podzemnog dela stabla.
Zahvaćeni deo stabla je tanji od zdravog dela što dovodi do slabljenja mehaničke moći i biljčica ubrzo poleže. U zavisnosti od faze razvoja bolesti na obolelim delovima biljčice se može uočiti jače ili slabije izražena siva bujasta prevlaka. Polegnute biljke brzo uginu, a pri jačoj vlažnosti i višoj temperaturi istrunu pa otuda naziv topljenje leje rasada.
Pitijum se održava u zemljištu u obliku oospora koje svoju vitalnost zadržavaju i do osam godina. Njihovo klijanje je stimulisano u uslovima visoke vlažnosti zemljišta i prisustva materija koje nastaju prilikom razgradnje organske materije. Materije koje takođe stimulilišu klijanje oospora potiču i od korena, od semena koja klijaju kao i od organske materije koja se unosi u zemljište.
One daju sporangije, a sporangije daju zoospore za čije je kretanje neophodna tekuća voda pa obilno navodnjavanje potpomaže i povećava broj inficiranih korena.
"U plasteničkoj proizvodnji potrebno je obaviti dezinfekciju zemljišta, a police dezinfikovati CuSo4 jednoprocentnim rastovorom. Od agrotehničkih mera treba obavezno uraditi drenažu zemljišta i izbegavati teška zemljišta, vršiti provetravanje rasadnika. Sađenje biljaka obaviti kada je temperatura povoljna za njihov brzi porast, izbegavati prekomerno đubrenje azotom i koristiti plodored", poručuje Mujakić i dodaje da se kombinacijom kontaktnih i sistemičnih fungicida postiže odlična zaštita.
Zalivanje leja kako biljaka tako i okolnog zemljišta povrtari treba da obave preparatima na bazi propamokarb - hidrohlorid + rosetil - aluminijum, a naredni tretman neposredno posle pikiranja istim preparatima uz dodavanje zemljišnih insekticida.
Veoma se često desi da rasad napadnu i puževi koji grickaju mlade listiće, u tom slučaju preparat Pužomor posoliti oko leja između redova, ali ne i na biljke, a za tu svrhu se može upotrebiti i pepeo koji smanjuje sluz pužu i dovodi do dehidratacije.
Tagovi
Autorka
