Vinova loza: Lastar presecite centimetar iznad vršnog okca, pod blagom kosinom

Rezidba je najznačajnija ampelotehnička mera koja doprinosi uspostavljanju povoljnog odnosa između rastenja i razvića pojedinih organa vinove loze. Ona podrazumevaju sve radnje pri kojima se pojedini organi delimično ili potpuno uklanjaju sa čokota. 

Rezidbom se, kako navodi stručnjak za vinarstvo i vinogradarstvo Alen Predić, viši stručni saradnik u PSSRS, postižu mnogi ciljevi kao što su:

• uspostavljanje optimalnog odnosa između visine prinosa i kvaliteta grožđa;
• održavanje čokota i određivanje oblika koji omogućava lako obavljanje svih radnji oko obrade zemljišta, negovanja, suzbijanja bolesti i štetočina i berbe grožđa;
• uspostavljanje najpovoljnijeg odnosa između broja lastara i lisne površine, te broja cvasti odnosno grozdova, a sve u cilju dobijanja visokih i kvalitetnih prinosa;
• postizanje rasporeda lastara na čokotu i rasporeda među čokotima koji doprinose ostvarivanju zadovoljavajućeg plodonošenja i dobrog sazrevanja grožđa; 
• da se pri vezivanju orezanih zrelih lastara oni zaštite od lomljenja, a njihova uloga u ostvarivanju prinosa grožđa poveća;
• da se postupkom delimične ili potpune regeneracije stabla uspori starenje i produži period rentabilnog iskorišćavanja čokota.

Od 14. februara povoljno vreme

Podseća da se osnovna rezidba obavlja u periodu mirovanja vinove loze, od opadanja lišća u jesen prethodne godine do bubrenja okaca u proleće naredne godine. Vreme zavisi od klimatskih uslova u pojedinim vinogradarskim područjima. Jesenja obično počinje u drugoj polovini novembra i primenjuje se u zasadima velikih površina pod vinogradima. U slučaju povoljnih vremenskih uslova vrši se i tokom zime kako bi se završila do kraja marta pre bubrenja okaca. 

"U manjim vinogradima uobičajeno je da rezidba počinje sredinom februara, na dan Svetog Trifuna, 14. februara, zaštitnika vinogradara i vinara. Do sredine ovog meseca se u našim vinogorjima javljaju jaki zimski mrazevi, a nakon toga nastupa toplije vreme povoljno za obavljanje rezidbe", navodi Predić, dodavši kako je osnovni period za rezidbu u našim uslovima mart i početak aprila što ukupno iznosi 30-40 dana.

Jednogodišnji zreli lastari, kako pojašnjava, orezuju se na rod jer se na njima nalaze zimska okca u čijim pupoljcima se nalaze začeci cvasti. Ostavljeni deo, posle rezidbe može biti kondir (1-5 okaca) ili luk (6-16 okaca), odnosno pri osnovnoj rezidbi na zrelo se izvestan broj prekraćuje do osnove, a pojedini se prekraćuju na izvesnoj udaljenosti od osnove. 

Kako postaviti stubove za vinovu lozu i povećati im trajnost?

"Izbor dužine rodnih elemenata nije proizvoljan već zavisi od bioloških osobina gajenih sorti, rodnosti okaca duž lastara, uzgojnog oblika i broja rodnih okaca koje treba ostaviti na čokotima", ističe ovaj stručnjak.

Tri načina rezidbe

Razlikujemo tri osnovna načina rezidbe: kratku, dugu i mešovitu rezidbu. Kratka se primenjuje kod sorti kod kojih su prva okca pri osnovi lastara veoma rodna, pri dugoj se ostavljaju samo lukovi na sortama koje se gaje u toplijim krajevima na uzgojnim oblicima visokog stabla. 

"Mešovita se primenjuje kod sorti kod kojih su okca pri osnovi lastara slabije rodnosti. Zbog toga se na istom čokotu ostavljaju kondiri i lukovi kako bi se iskoristila najrodnija okca na sredini lastara za donošenje roda", precizira Predić.

Pravilna primena rezidbe moguća je samo kada se ona obavlja ručno. Izvodi se presecanjem lastara, pomoću raznih tipova makaza (male i velike, pneumatske na baterijski i kompresorski pogon kao i raznovrsnim mašinama za izvođenje rezidbe na zrelo). Presecanje lastara, kako pojašnjava stručnjak, vrši se na udaljenosti od oko jedan centimetar iznad vršnog okca koje se ostavlja na kondirima i lukovima. Presek treba da ima blagu kosinu suprotno od okca kako bi se sokovi koji se izdvajaju iz lastara pri suzenju slivali suprotno od okca niz kondire odnosno lukove.