U proizvodnji leske danas se primenjuju četiri osnovna uzgojna oblika: žbun i žbunasta vaza (bez debla), stablašica u vidu vaze i piramida, kao i uzgojni oblici sa deblom visine od 30 do 70 cm.
Vodeće zemlje u uzgoju leske, proizvode je na sopstvenom korenu, a o izboru same podloge zna se skoro sve tako da se i dalje podižu i gaje zasadi leske na njenom korenu.
Sa podlogom takozvane medveđe (lat. Corylus colurna) samo se eksperimentiše zato što navodno nema korenovih izdanaka, zatim iz razloga što se može uzgajati kao stablašica bez radova oko korenovih izdanaka, otpornija je na sušu i drugo.
Ovoj podlozi ne odgovaraju teška i hladna zemljišta, tipa pseudogleja, a takođe je tek u ispitivanju. Zbog toga je sa stanovišta struke i nauke neodgovorno početi sa njom podizati veće, komercijalne zasade. Prema dosadašnjim istraživanjima, može se reći da jednako pušta korenove izdanke kao i stabla one na sopstvenom korenu.
U proizvodnji navedene voćne danas se primenjuju četiri osnovna uzgojna oblika: prirodni žbun i žbunasta vaza (bez debla), stablašica u vidu vaze i piramida, kao i uzgojni oblici sa deblom visine od 30 do 70 cm.
Najčešće se u praksi odlučujemo za uzgojni oblik žbunaste vaze, koji je kombinacija prirodnog žbuna i vaze. Ovoj kulturi genetski je određen grmolik rast, tako da se izrođeni žbunovi lakše obnavljaju, a usev brže dospeva u početnu i punu rodnost.
Žbunasta vaza oblikuje se najčešće u prvim godinama sa četiri osnovne primarne grane, a u punoj rodnosti pri obnavljanju primarnih grana, mogu se ostaviti i samo tri osnovne primarne. One se oblikuju iz osnovnog izdanka sadnice i tri korenova izdanka u razdoblju prve tri do četiri godine uređenja uzgojnog oblika. Na tim primarnim skeletnim granama oblikuju se sekundarne skeletne na određenim razmacima (oko 50 cm jedna od druge) i odgovarajućeg položaja na primarnoj grani (postrane sekundarne).
Pri odabiru primarnih skeletnih moraju se uzeti u obzir osnovne postavke o zamišljenom kružnom rasporedu primarnih grana, udaljenih međusobno 15 - 20 cm i otklona 15 - 20 stepeni od središnje zamišljene ose žbuna.
Na taj način zadovoljeni su prirodni uslovi rasta, oblikovanja i podmlađivanja žbuna, kao i diferenciranja pupoljaka uz najpovoljniju osvetljenost njegove unutrašnjosti i oboda.
Posle oblikovanja primarnih i sekundarnih grana žbunaste vaze, svi dalji izdanci čine obrastajuće ili rodno drvo. Proređivanjem i odstranjivanjem obrastajućih grana stalno se održava potrebna osvetljenost žbuna i obnavljanje njegovih izrođenih delova.
Korenovi izdanci koji su suvišni u prvim godinama i svi oni nakon oblikovanja žbuna, obavezno se odstranjuju ili hemijski uništavaju u vegetaciji jer ga nepotrebno iscrpljuju i zasenjuju središnji deo šuplje krošnje.
Obično 15 do 20 godina nakon sadnje počinje slabiti vegetativni rast. Jednogodišnje mladice imaju slab prirast, počinje se smanjivati prinos pa i uz redovno obnavljanje rodnog drveta ne možemo uravnotežiti vegetativni i generativni rast. U tom slučaju nužno ga je podmladiti odstranjivanjem pojedinih primarnih grana ili celog žbuna.
Jesenja sadnja leske: Pazite na položaj i obezbedite navodnjavanje
Najprihvatljivije je postupno podmlađivanje tako da se obnavlja trećina ili četvrtina površine zasada svake godine. U vreme ovih aktivnosti, mora se mehanički odstraniti i višak korenovih izdanaka.
Važno je naglasiti da u oblikovanju, a posle i u podmlađivanju žbunova leske, treba da bude što više usklađeni i drugi postupci (održavanje plodnosti zemljišta, prihrana i zaštita). Pri tome utrošak ljudskog rada preporučljivo je svesti na što je moguće manju meru. To se može postići uz malo rezidbe u krošnji i uklanjanja korenovih izdanaka hemijskim putem.
Tagovi
Autorka
